آسيب شناسی فرآيند قانونگذاری در ايران (کتاب الکترونیک)
اصول نگارش پروپوزالهای علمی (کتاب الکترونیک)
طرح تحقیق (Proposal)، مهمترین و اصلیترین بخش يك كار تحقيقي و پژوهشي است. طرح تحقيق اصل تحقيق نيست، بلكه طرح اوليه و طرح پيشنهادي تحقيق است، طرح تحقيق در واقع شبيه طرح اوليه و پيشنهادي يك ساختمان است كه توسط ارشيتكت (پژوهشگر يا محقق) اركان اصلي آن طراحي و محاسبهشده و بهصورت نقشه و ماكت ساختمان درآمده است و چنانچه يك مهندس خبره ( استاد راهنما ) به آن نگاه كند، بتواند ساختماني را ( پژوهشي را) كه بر اساس اين نقشه شكل میگیرد، از قبل براي خود تجسم كند. پژوهشگري كه قصد تحقيق دارد، ابتدا بايد براي پژوهش موردنظر خود طرح تحقيق بنويسد. طرح تحقيق در واقع نقشه انجام تحقيق است و راهنماي محقق براي عملياتي كردن و اجراي تحقيق است .هرچند انتخاب موضوع و فرايند تهيه و تكميل يك پروپوزال بهراحتی و در مدتزمانی كوتاه انجام میشود، ولي بايد توجه داشت كه پروپوزال در واقع پيشنهاد يک تحقيق بوده و به منزله نقشههای محاسباتي ساختمان است، لذا چنانچه با دقت و با محاسبات دقيق طراحي گردد، پژوهشگر در انجام مراحل بعدي با مشكل اساسي روبرو نخواهد شد. بهعبارتدیگر چنانچه دانشجوئي عنوان پژوهش خود را درست انتخاب كرده باشد و تمامي اركان و اجزاء پروپوزال بهویژه طرح مسئله، اهميت و ارزش تحقيق، تاريخچه مطالعات، اهداف، سؤالات، فرضیهها و روش و مراحل انجام تحقيق را بهطور دقيق و كامل تهیهکرده باشد، در انجام پژوهش با مشكلاتي ازجمله سردرگمی و ابهام روبرو نخواهد شد، بهطوریکه گفته میشود پژوهشگري كه طرح تحقيق خود را بهطور دقيق، روشن و كامل نوشته، به نظر میرسد بيش از 50 درصد رساله يا پایاننامه خود را تهیهکرده است.
با توجه به مطالب فوق، این کتاب سعی دارد تا اصول نگارش صحیح پروپوزال را به دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلات تکمیلی آموزش دهد. این کتاب در 6 فصل گردآوریشده است که در فصل اول به واژگان و اصطلاحات مهم در پروپوزال نویسی اشاره شده است. ازآنجاییکه انتخاب موضوع تحقیق، مهمترین و اساسیترین گام در نگارش پروپوزال و سپس پایاننامه است در فصل دوم کتاب به روشهای مختلف انتخاب موضوع اشاره شده است. در فصل سوم بهطور مفصل به اجزای پروپوزال اشاره شده و مثالهایی از هر بخش نیز آورده شده است. در فصل چهارم به موضوع شیوههای رفرنس دهی به سبک APA پرداخته شده است. در فصل پنجم پایگاههای اطلاعاتی مهم جهت دانلود مقالات علمی معرفی و نحوه دانلود مقالات از آنها بهطور کامل تشریح شده است. در فصل ششم کتاب نیز چند نمونه فرم پروپوزال لاتین و فارسی آورده شده است.
امر به معروف و نهي از منكر از منظر سياست جنايي اسلام و ايـران (با رویکرد پيشگيري از وقوع جرم)
امر به معروف و نهي از منكر يكي از اصول كلي و مهم در نظام جمهوري اسلامي ايران است كه در اصل هشتم قانون اساسي و مبتني بر دين مبين اسلام در آيات و روايات مورد تصريح قرار گرفته است و ميتواند به عنوان يكي از ابزارهاي مهم در پيشگيري از وقوع جرم در سياست جنايي جامعه ما مورد توجه قرار گيرد. پس از گذشت بيش از 37 سال از تکليف مقرر در اصل هشتم قانون اساسی، قانونگذار اقدام به تصويب قانون حمايت از آمران به معروف و ناهيان از منكر کرد و براي اولين بار در نظام حقوقي كشور اقدام به تعريف امر، نهي، امر به معروف، نهي از منكر، حدود و ثغور آن نمود و مجازات متخلفين از اين دو فريضه الهي را بيان کرد.
اما به دليل عدم جامعيت و مانعيت تعاريف صورت گرفته و همچنين وجود ايرادات ساختاری ديگر در متن قانون، با اجرايي شدن اين قانون، جامعه دچار تنش خواهد شد و لذا ضروری است که نسبت به رفع اين ايرادات و اصلاح قانون اقدامات لازم صورت پذيرد و سپس با فرهنگ سازی موثر ميان مردم و آموزش همگانی، زمينه اجرای خوب قانون و اجرای اين دو فريضه الهی در جامعه نهادينه و اجرايي گردد.
انقلاب اسلامی ایران
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺑﺮرﺳﻰ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ و رﻳﺸﻪﻫﺎى آن
ﺟﻬﺎن در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ، ﺗﺤﻮﻻت ﮔﺴﺘﺮده و وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺘﻨﻮع، ﻣﺘﻀﺎد، ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺧﻴﺮه ﻛﻨﻨﺪهاي را ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد. ﺳﺮﻋﺖ و اﺑﻌﺎد ﮔﺴﺘﺮده اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﻗﺮون ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻰ، اﻧﻘﻼبﻫﺎ و ﺗﻌﺎرﺿﺎت و درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻣﻴﺎن ﺟﻮاﻣﻊ، ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ از ﺗﺤﻮﻻت ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دادﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻰ از اﻳﻦ رﺧﺪادﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻫﻤﻴﺖ آﻧﻬﺎ داﻣﻨﻪ اﺛﺮ ﻣﺤﺪودي از ﺧﻮد ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻬﺎده و ﺑﺮﺧﻰ ﭘﻮﻳﺎﻳﻰ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت دروﻧﻰ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮده و ﮔﺴﺘﺮه ﻛﻼﻧﻰ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دادﻧﺪ. وﻗﻮع اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ در ﻛﻨﺎر ﻓﺮوﭘﺎﺷﻰ اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮروي از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻮادﺛﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و ﺷﮕﻔﺖ آوري در وراي ﻣﺮزﻫﺎ و ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬارده اﺳﺖ. ﺗﺤﻮﻻت و وﻗﺎﻳﻊ ﻓﻮق، ﻋﻨﺎﺻﺮ دروﻧﻰ ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده اﻧﺪ.
ﺣﻴﺮت و ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻏﺮب از وﻗﻮع اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ در اﻳﺮان در ﺳﺎل ١٣٥٧ (١٩٧٩)، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺷﻰ از ﻋﺪم درك و آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺻﺤﻴﺢ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ و ﺗﺤﺮﻛﺎت داﺧﻠﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻓﻜﺮي درون ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﺑﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮوز ﭼﺎﻟﺶ در ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺮﺷﺎر ﺳﻴﺎﺳﻰ و اﻗﺘﺼﺎدي آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺑﻌﺎد اﻳﻦ ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻣﻰاﻓﺰود. اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻰ از ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ دارﻧﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺎز و ﻧﻔﺖ، ﻣﺮز ﻣﺸﺘﺮك ٢٥٠٠ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺑﺎ ﻳﻜﻰ از ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﻧﻈﺎم دو ﻗﻄﺒﻰ در دوران ﺟﻨﮓ ﺳﺮد، ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻳﺮان در ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ اﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻰ از ﻗﻮي ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﻓﻜﺮي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ اﺳﻼﻣﻰ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻰ ﻧﻈﻴﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ آن در ﺣﺴﺎس ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﮔﺮدوﻧﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺣﻴﺎﺗﻰ و اﻣﻨﻴﺘﻰ ﻏﺮب و ﺑﻮﻳﮋه ﻗﺪرتﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻗﺮار داﺷﺖ. ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻏﺮب و اﻳﺮان ﻓﺎرغ از ﻋﻨﺼﺮ زﻣﺎن، ﻧﺎﺷﻰ از ﻋﻮاﻣﻠﻰ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺷﺪت و ﺿﻌﻒ ﺑﺮﺧﻮرد و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻏﺮب ﺑﺎ اﻳﺮان ﭼﻪ ﻗﺒﻞ و ﭼﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﺗﺎﺑﻊ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.
اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ در ﺷﺮاﻳﻄﻰ در اﻳﺮان ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻰ اﻳﺮان را در ﺷﺮاﻳﻂ اﻧﻘﻼﺑﻰ ﺗﺼﻮر ﻣﻰﻧﻤﻮد. اﻛﺜﺮ ﺑﺮآوردﻫﺎ از ﺗﻮان ﻧﻈﺎم ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﺮان در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺛﺒﺎت ﻧﺴﺒﻰ ﺧﺘﻢ ﻣﻰﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه و ﺑﺴﺘﺮي ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه داﺷﺖ. ﭼﺮا ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮي دوم در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ دو ﻗﻄﺒﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮدﮔﻰ اﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺷﻮروي، ﺟﺰﻳﺮهاي ﻛﺎﻣﻼ آرام و اﻣﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﺪ. ﻗﺒﻞ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﮔﻮادﻟﻮپ، ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺻﻨﻌﺘﻰ و در رأس آﻧﻬﺎ اﻣﺮﻳﻜﺎ، اﻧﮕﻠﻴﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﻨﻮز اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮوﭘﺎﺷﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮي را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺟﻴﻤﻰ ﻛﺎرﺗﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ از آن اﻳﺮان ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ را «ﺟﺰﻳﺮه اﻣﻦ» ﺧﻮاﻧﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ دﻳﻮﻳﺪ اوون وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ وﻗﺖ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﺻﺪور ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺻﺮاﺣﺘﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﻛﺸﻮرش را در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ اﻧﻘﻼﺑﻰ ﻣﺮدم در اﻳﺮان ﺟﺎﻧﺒﺪاري رﺳﻤﻰ از ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮي و اداﻣﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮي اﻋﻼم ﻧﻤﻮد. آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن در اﻳﺮان در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧﻈﺎم ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻏﺮب ﻟﻴﺒﺮال در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺮق ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺗﻤﺎم ذﻫﻨﻴﺖ ﻗﺪرتﻫﺎي رﻗﻴﺐ را ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎي ﻣﺰﺑﻮر آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻘﻠﻴﻞ ﮔﺮا ﻧﻤﻮده و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاريﻫﺎ و ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻰ از ﺳﻮي آﻧﻬﺎ در ﻗﺒﺎل ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎري در ﻧﻈﺎم دو ﻗﻄﺒﻰ ﺷﺪ.
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮ اﺣﻴﺎي ارزشﻫﺎ و آﮔﺎﻫﻰﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ، اﻟﻘﺎي ﺗﻔﻜﺮ اﺳﻼم ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮد. اﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻋﻢ ﺑﺴﻴﺎري در ﺻﻔﺤﺎت ﻛﻬﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﺗﻮت ﺷﺪه و از اذﻫﺎن رﺧﺖ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد، اﻳﻨﻚ ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻪاي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و اﻣﻮاﺟﻰ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﻠﻰ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎده ﺑﻮد. در واﻗﻊ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ادﻳﺎن ﺑﻮﻳﮋه دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن راه ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ راه ﻧﺠﺎت ﺑﺸﺮﻳﺖ از ﻇﻠﻢ و ﺑﻴﺪادﮔﺮي اﺣﻴﺎي ﺷﺪه و دﻧﻴﺎي ﻣﺎدي ﮔﺮاي ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﮔﺮﻳﺰ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ و درﻳﭽﻪاي از ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت و اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬﻫﺒﻰ را در راﺳﺘﺎي رﺳﺘﮕﺎري و رﻫﺎﻳﻰ ﺑﺸﺮﻳﺖ از ﻗﻴﺪ ﻗﺪرتﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ ﮔﺸﻮده اﺳﺖ.
در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻧﻘﺶ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰw ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮداز و اﺣﻴﺎﮔﺮ ﺗﻔﻜﺮ دﻳﻨﻰ از اﻧﻈﺎر دور ﻧﻤﺎﻧﺪه و ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد و اﻋﺘﺮاف ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان و ﺷﺮق ﺷﻨﺎﺳﺎن، اﺳﻼم ﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻏﺮﺑﻰ، اﻳﺸﺎن ﺑﺰرگ ﺗﺮﻳﻦ اﺣﻴﺎﮔﺮ ﺗﻔﻜﺮ و ارزشﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ اﺻﻼح ﮔﺮان، ﺗﺠﺪﻳﺪﮔﺮاﻳﺎن، ﻣﺘﺠﺪدﻫﺎ و ﺑﻴﺪارﮔﺮاﻳﺎن اﺳﻼﻣﻰ از ﻗﺮن ١٩ ﻣﻴﻼدي ﺗﺎ زﻣﺎن آﻏﺎز ﻧﻬﻀﺖ در اﻳﺮان ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ آرﻣﺎن ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ، اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ ره در ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻴﺎده ﻛﺮد و دوران ﺟﺪﻳﺪ رﻧﺴﺎﻧﺲ را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد.
در واﻗﻊ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ادﻳﺎن ﺑﻮﻳﮋه دﻳﻦ اﺳﻼم ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺰاﺳﻴﻮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن راه ﺧﻮد ﻧﺮﺳﻴﺪهاﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ راه ﻧﺠﺎت ﺑﺸﺮﻳﺖ از ﻇﻠﻢ و ﺑﻴﺪادﮔﺮي ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻗﺮآن و آﻳﺎت آن در دﻧﻴﺎي ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺪﻳﺪي ﭘﻴﺪا ﻛﺮد. ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﭼﻮن داروي ﺷﻔﺎﺑﺨﺸﻰ ﻣﻮﺟﺐ اﺣﻴﺎي اﻓﻜﺎر و اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ روﺣﻴﻪ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﻓﻜﺮي ﮔﺮدﻳﺪ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺪاﻓﻌﻰ در آﻣﺪه و ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﻰ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ و اﺣﻴﺎي ارزشﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ از روﻳﻜﺮد ﺑﻪ ﻏﺮب را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و ﻗﺒﻞ از آن ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻧﻔﺘﻰ ﺳﺎل ١٣٥١، اﺣﺴﺎس ﻗﺪرت، ﻏﺮور و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻧﻘﻼب اﻳﺮان اوﻟﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﺳﻴﺎﺳﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﻓﻖ را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ارزاﻧﻰ داﺷﺖ؛ اﻧﻘﻼﺑﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم اﺳﻼم ﺗﺤﺖ ﺷﻌﺎر اﷲ اﻛﺒﺮ و ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي و ﺳﻤﺒﻞﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ و ﺷﻴﻌﻰ و ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮي روﺣﺎﻧﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺳﻼﻣﻰ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد، ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮده و ﭘﻴﺮوز ﺷﺪ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ اﺳﻼﻣﻰ ﺧﻮد و از ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎت اﺳﻼﻣﻰ در ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﻗﺪرتﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺧﺎرﺟﻰ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ، اﺣﺴﺎس ﻏﺮور و ﻗﺪرت ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺒﺎﻟﻨﺪ.ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﮔﺬﺷﺘﻪ، اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آن رژﻳﻢ، رژﻳﻢ ﻣﻨﺤﻮس ﭘﻬﻠﻮي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻗﺒﻞ از آن، واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد! آنﻫﺎ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻ و ﻧﺨﺴﺖوزﻳﺮ، ﻳﺎ ﻣﺴﺌﻮل، ﻳﺎ وزﻳﺮ ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻓﻼن ﺷﻐﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ، آنﻛﺲ را ﻣﻘﺎم و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺪادﻧﺪ. ﻫﺮﻛﺲ را ﻫﻢ ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺎرﺟﻰِ اﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﺻﺤﻨﻪ ﻛﻨﺎر ﺑﺮود، اﻳﻦﻫﺎ رژﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮي ﻫﻤﻪيﻗﺪرﺗﺸﺎن را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻴﺎﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ او را ﻛﻨﺎر ﺑﺰﻧﻨﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻤﻠﻜﺖ، اﮔﺮ ﻛﺎري ﺑﻪ ﻧﻔﻊ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻴﻬﺎ ﺑﻮد، ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ. اﮔﺮ ﻛﺎري ﺑﻪ ﺿﺮر آنﻫﺎ و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺮدم ﺑﻮد، اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻴﮕﺮﻓﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ آن ﻛﺎر، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻫﻢ ﻣﻴﺸﺪ.اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺪاﺷﺘﻦِ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر، اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ.
اﻧﻘﻼب، ﭘﺪﻳﺪهاي اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﺖ و ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، در ﻧﻈﺎم ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻰ، از ﻗﻮاﻋﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻠّﻰ ﭘﻴﺮوي ﻣﻰﻛﻨﺪ و رﻳﺸﻪﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﻰ دارد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻧﻤﻰ ﺗﻮان ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ را، اﻣﺮي ﺗﺼﺎدﻓﻰ داﻧﺴﺖ. ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻘﺎ و اﺳﺘﻤﺮار آن را ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮان ﺑﺪون ﻋﻠﺖ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮد. اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ اﻳﺮان، ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن ﻗﻄﻌﺎً زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻋﻴﻨﻰ و ﻣﺎدي ﻓﺮاواﻧﻰ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ، ﻋﻮاﻣﻞ ذﻫﻨﻰ، ﺑﺎورﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي اﺻﻞ ﻧﻬﻀﺖ و ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي آن ﺗﺄﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ، رﻫﺒﺮي ﻧﻬﻀﺖ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻧﻮن ﺗﺮﻛﻴﺐ و اﻧﺴﺠﺎم ﻫﻤﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺟﻬﺖ دﻫﻨﺪه ﻧﻴﺮوي ﻋﻈﻴﻤﻰ ﻛﻪ روﺣﻴﻪ اﻧﻘﻼﺑﻰ را در ﻣﻠﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ درﺳﻠﺴﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻴﺮوزي ﻳﻚ اﻧﻘﻼب، ﻣﻼﺣﻈﻪ و ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﻮد.
ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ آرﻣﺎنﻫﺎي ﺷﺎن، ﺣﺘﻰ دﺳﺖ از ﺟﺎن ﺑﺸﻮﻳﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮد را ﻓﺪا ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰه و آرﻣﺎنﻫﺎي اﺳﻼﻣﻰ، ﻧﻤﻰ ﺗﻮان ﻣﺸﻜﻼت و دﺷﻮاريﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺣﻞ ﻛﺮد و ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ، ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻰ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﻌﻀﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و دﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ، ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻧﻬﻀﺖﻫﺎي ﻗﺒﻠﻰ ﻣﻄﺮح ﺑﻮد، ﺷﺪ. از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ، ﻗﺪرتﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻣﻠﺖﻫﺎ را ﻧﻤﻰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ و اﮔﺮ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﺧﻔﻘﺎن و ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮي و ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮق ﻣﺮدم، ﻣﻘﺎﺑﻠﻪاي ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن رژﻳﻢ ﺣﺎﻛﻢ و ﺗﻌﺪﻳﻞ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، اﻣﻴﺪي ﺑﻪ ﻗﺪرتﻫﺎي ﻣﺴﻠﻂ و ﺷﻴﻮهﻫﺎي راﻳﺞ ﺑﺮاي اﺻﻼح ﺑﻨﻴﺎدي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻰ ﺗﻮان داﺷﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﮔﺮ ﻧﻬﻀﺖ و ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺆﺛﺮي ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻜﻞ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻪ راه ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ و دﭼﺎر اﻧﺤﺮاف، ﺗﻮﻗﻒ، رﻛﻮد و ﺳﺎزش ﻧﺸﻮد، رﻫﺒﺮي آن ﺑﺎﻳﺪ در دﺳﺖ اﻓﺮاد ﺻﺎﻟﺢ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﻣﺆﻣﻦ و ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، در ﺑﺎور و ذﻫﻨﻴﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻰ ﻣﺮدم، ﻧﻘﺶ رﻫﺒﺮي، ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻬﻤﻰ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورده ﺑﻮد. آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺪون ﺑﺎور، ﻫﺪف، اﻧﮕﻴﺰه و ﺗﻠﻘﻰ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ آﺣﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﭘﺬﻳﺮش ﻋﻤﻮﻣﻰ اﻧﻘﻼب ﻧﻤﻰﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻟﻰ اﺳﺎﺳﻰ و اﻧﻘﻼﺑﻰ رﻳﺸﻪدار و ﭘﺎﻳﺪار، دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.
ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ وﺟﻮد اﻣﻜﺎﻧﺎت ذﻫﻨﻰ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮ اﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪاي ﻓﻜﺮيو ذﻫﻨﻰ ﻧﻴﺎز دارد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اوﻻً اﻧﮕﻴﺰه ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺮاي ﺟﻨﺒﺶ و ﻧﻬﻀﺖ را در ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ؛ ﺛﺎﻧﻴﺎً اﻫﺪاف و آرﻣﺎنﻫﺎي اﻧﻘﻼب را ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺛﺎﻟﺜﺎً در ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻤﻞ و در ﺟﺎﻣﻌﻪ، وﺣﺪت و اﻧﺴﺠﺎم ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﻘﻼب را ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﺪ. ﺑﺪون ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ذﻫﻨﻰ و اﻋﺘﻘﺎدي، ﺣﺘﻰ واﻗﻌﻴﺎت و ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻴﻨﻰ اﻧﻘﻼب ﻫﻢ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻧﻘﻼب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد؛ ﻳﻌﻨﻰ وﻗﺘﻰ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﭼﺎرﭼﻮب اﻋﺘﻘﺎدي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮده ﻫﺎ، واﻗﻌﻴﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻴﻨﻰ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻰروﻧﺪ، ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﻠﻘﻰ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﻋﺎﻣﻞ اﻧﻘﻼب ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﭘﺲ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ و رﻳﺸﻪ اﻋﺘﻘﺎدي اﻧﻘﻼب، ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻰ را و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﻘﺶ اول را در ﺗﺤﻘﻖ و ﭘﻴﺮوزي ﻳﻚ اﻧﻘﻼب داراﺳﺖ. در اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ اﻳﺮان، اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ، اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ و رﻳﺸﻪ دار ﻣﺮدم ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮان ﺑﻪ اﺳﻼم ﺑﻮد. اﺳﻼم در روح و ﺟﺎن و ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﺮدم اﻳﺮان رﻳﺸﻪ ﻋﻤﻴﻖ دارد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاي ﻋﻈﻴﻢ در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ اﻳﺮان، ﻗﺪرت و ﻋﻤﻖ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن داد
تحلیل سیاست خارجی (رئالیسم و چالشهای آن)
گرچه تلقی تحول رویکرد تطبیقیِ موسوم به تحلیل سیاست خارجی1 به عنوان واضحترین منبع نظریههای رفتار سیاست خارجی طبیعی است، یادآوری این نکته مهم است که همهی دیدگاهها در باب موضوع روابط بینالملل شامل گزارههایی در مورد سیاست خارجی هستند. از لحاظ تاریخی، این نکته بدین خاطر درست است که تقریباً همهی رویکردها به مطالعهی روابط بینالملل، دولت را کنشگر محوری در نظر گرفتهاند. بر این اساس، رویکردهای گوناگون (از آنهایی که بر اقتصاد سیاسی متمرکزند تا جامعهی بینالمللی و مارکسیسم) همگی شامل برداشتی از چیستی دولت و چگونگی حصول سیاست خارجی آن، صرفنظر از شیوهی تعیین سیاستها، بودهاند. بنابراین، نظریههای سیاست خارجی در ذات نظریههای روابط بینالملل هستند، حتی آن نظریههایی که محوریت دولت به عنوان کنشگر جامعهی بینالمللی را انکار میکنند.
آنچه در حدود دههی گذشته رخ داده، این است که برداشت سنتی از دولت به عنوان واحد بنیادین جامعهی بینالمللی مورد هجمه قرار گرفته است. استدلال میشود که دیدگاه دولتمحور از مُد افتاده است چرا که کنشگران جدید وارد صحنه شدهاند و نیروهای جدید (عمدتاً اقتصادی)، ماهیت روابط بینالملل را از طریق درگیر کردن دولتها در شبکهای از وابستگیهای متقابل تغییر دادهاند. این موضع در تقابل با موضع کسانی است که در دههی 1960 در حوزهی تحلیل سیاست خارجی (FPA) (مسلماً آنگونه که در ایالات متحده متداول بود) کار میکردند. افراد اخیر معتقد بودند که نوعی ویژگی مترقی در آثارشان وجود دارد که در نهایت به یک نظریهی عام رفتار سیاست خارجی منتهی میشود. اما، به نظر بسیاری، تحلیل سیاست خارجی (FPA) به عنوان یک حوزهی موضوعی2 همواره دردسرآفرین بود - زیرا نه آنگونه که در مورد تحلیلهای سیستمیک روابط بینالملل ادعا میشود، علمیِ اجتماعی بود و نه به تعبیر کاربرد شواهد و وقوفِ بعد از وقوع1 برای فهم، و انسجامبخشی به، ادراکات2 تصمیمگیران سیاست خارجی، تاریخی. تا اواخر دههی 1970، به نظر میرسید که این دغدغهها از دو جهت به خوبی مورد حمایت قرار میگیرند: تحقیقات تجربی که بسیاری را در روابط بینالملل به اعلام کهنگی نظریهی دولتمحور سوق دادند و بنبست نظری که تحلیل سیاست خارجی آشکارا دچارش شده بود. بنابراین، در این مقطع، مرور مسیر طی شده در مطالعهی سیاست خارجی بسیار مطلوب است: ببینیم آیا تحلیل سیاست خارجی همواره یک کوچهی بنبست بوده است؛ آیا نظام بینالمللی معاصر سد راه تمرکز بر سیاستهای خارجی است؛ و تا چه حد تحلیل سیاست خارجی، به عنوان رویکردی متمایز (هرچند التقاطی) به مطالعهی سیاست خارجی، غیر از حاشیه نویسی بر نظریههای کلان روابط بینالملل یا مطالعات موردی تاریخی، حرف برای گفتن دارد.
بطور خلاصه، آیا تحلیل سیاست خارجی، یک شبهعلم بیاعتبار شده است؟
چگونه دانشجوی حرفهای باشیم؟ (کتاب الکترونیک)
حقوق و تکالیف زوج و زوجه پس از انحلال نکاح نسبت به یکدیگر و فرزندان در فقه و حقوق موضوعه
انحلال عقد، اصولاً سبب از بین رفتن تمامی روابط ناشی از آن میشود، لیکن در مورد عقد نکاح روابط مالی زوجین در مواردی حتی پس از انحلال نیز ادامه پیدا میکند. ما درصدد بررسی حقوق و تکالیف زوجین تحت عنوان آثار مالی و غیرمالی انحلال نکاح میباشیم. حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین عبارت است از: عده و حضانت فرزندان همچنین آثار مالی را میتوان در مهریه، نفقه، تنصیفدارایی شوهر، اجرتالمثل، نحله، جهیزیه و توارث پیگرفت و در هریک از موارد مذکور بررسی نمود که انحلال نکاح چه تأثیری در موارد فوق الذکر میگذارد.
با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی به این نتیجه رسیدیم که روابط مالی زوجین پس از انحلال نکاح نه تنها قطع نمیشود بلکه منتفع اصلی این بقاء، زنان میباشند و شارع مقدس درعدم انقطاع روابط مالی زوجین پس از انحلال نکاح، درصدد تأمین منافع ضروری زنان بوده است. همچنین حضانت که همان سرپرستی و تأمین مخارج فرزند است در اصل در شکل مهم آنکه ولایت است با پدر میباشد.
اما با شرایطی به مادر واگذار میشود البته مدت آن معین است پسر تا دوسال و دختر تا هفتسال میباشد.
کلید واژه: انحلال نکاح، طلاق، فسخ، زوجین، فرزندان، نفقه..
درک جغرافیای فرهنگی مکانها و آثار (ویرایش دوم) (کتاب الکترونیک)
این کتاب، مقدمهایی مفصل است بر شاید یکی از جالبترین و چالش برانگیزترین گرایشهای علمی جغرافیای انسانی. این کتاب با تمرکز بر «مکان» به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی که فرهنگ و هویت از طریق آن تثبیت میشود، محدوده گسترده نظریات، رویهها و رویکنشانهای مورد استفاده در درون این رشته را نمایش میدهد. کتاب حاضر نه تنها خواننده را با تاریخ غنی و پیچیده جغرافیای فرهنگی آشنا میکند، بلکه شرایط کلیدی را که این رشته بر اساس آن ساخته شدهاست نیز ارائه میکند. کتاب بر اساس چنین دیدگاههایی به جایگاهی به عنوان «ترکیب پویایی از نشانهگذاری و نشانها» میرسد، و در آن ذات پویا و همواره در حال تغییر جهان اطراف ما را پر رنگ میکند.
نسخه دوم برای همراستایی با تحقیقات اخیر و مطالعات به روز مورد بازبینی و به روز رسانی کامل قرار گرفته است. در ضمن یک ساختار جدید هفت بخشی نیز پیدا کرده و دو فصل جدید به آن اضافه شده است: مکان و قابلیت حمل و نقل، و مکان و زبان. این کتاب از طریق پوشش گسترده مسائلی نظیر سن، نژاد، مقیاس، طبیعت، سرمایهداری و بدن دیدگاههای باارزشی در زمینه روابط فرهنگی بین مردم و مکانها ارائه میکند. اندرسون دیدگاههای سازندهایی در مورد این مسائل مهم ارائه نموده و به ما در درک و درگیر شدن با مکانهای مختلفی که زندگی ما را میسازند، یاری میرساند.
«درک جغرافیای فرهنگی» متنی ایدهآل برای دانشجویانی است که از طریق دورههای آموزشی تحصیلی یا تکمیلی با این رشته آشنا میشوند. کتاب نشان میدهد که چگونه ایدههای نظری، اطلاعات تجربی و روشهای متدولوژیک جغرافیای فرهنگی منجر به روشن شدن و معنا پیدا کردن مکانهایی میشوند که در آنها زندگی کرده و رفت و آمد میکنیم. این به روزرسانی به موقع یک متن بسیار موفق است که بنیان گسترده دانش را در خود نهفته دارد؛ کتابی با ارزش برای اساتید و دانشجویان.
جان اندرسون یکی از محققین جغرافیای انسانی در دانشکده برنامهریزی و جغرافیا در دانشگاه کاردیف بریتانیا است. تحقیقات او بر روابط بین هویت، فرهنگ، مکان و به ویژه رویهها، رویکردها، نشانها و سیاستهایی که چنین روابطی ایجاد میکنند، تمرکز دارد.
روش تحقیق در علوم انسانی (کتاب الکترونیک)
افراد معدودی نقش اصلی نظریه در علوم اجتماعی را مورد مناقشه قرار داده اند. دانشمندان نظریه ها را تدوین و فرموله می کنند، نظریه ها را می آزمایند، نظریه ها را قبول میکنند، نظریه ها را رد میکنند، نظریه ها را تغییر می دهند، و از نظریه ها به عنوان راهنما هایی برای درک و پیش بینی وقایع جهان در مورد آنها استفاده می کنند. نوشته های زیادی در مورد ماهیت و نقش نظریه در علوم اجتماعی نوشته شده اند. این نوشته ها رشته های متعدد، ازجمله انسان شناسی، اقتصاد، تاریخ، فلسفه، علوم سیاسی، روانشناسی، جامعه شناسی و کار اجتماعی را پوشش داده اند. این نوشتجات، در میان چیزهای دیگر، چارچوب های گسترده برای طبقه بندی انواع نظریه ها، تکامل نظریه ها در طول زمان، زندگی و راهکارهای علمی نظریه پردازان بزرگ علمی و مسائل کلی در فلسفه علم را توصیف کرده است. اگر چه این نوشتجات روشنگر است، برای مجهز کردن دانشمندان علوم اجتماعی با رهنمودهای عملی برای ساخت نظریه ها همانطور که آنها به کار انجام علم خود نزدیک می شوند، بسیار کمتر نوشته شده است. اکثر دانشجویان با دورنمای ساخت نظریه خود در مورد یک پدیده ترسانده می شوند. ساخت نظریه همانند یک فرایند مرموز که به نوعی "اتفاق می افتد" و فراتر از محدوده و آموزش یک دانشمند جوان که در حال تلاش برای یافتن راه خود در این زمینه است مشاهده می شود. در حالی که اکثر برنامه های تحصیلات تکمیلی در علوم اجتماعی نیازمند دوره [های متعدد در روش شناسی تحقیق برای اطمینان از مجهز شدن دانشجویان به ابزار برای آزمودن نظریه ها از لحاظ تجربی هستند، نمی توان همان روش را برای ساخت نظریه بکار برد. این نوشتجات در مقابل تمرکز بر روش هایی برای آزمودن نظریه، بر روی روش هایی برای ایجاد نظریه متمرکز است.
هدف اصلی این کتاب ارائه ابزارهایی به دانشجویان و پژوهشگران جوان است تا به آنها در روند عملی ساخت نظریه ها کمک کند. این کار از طریق توصیف جزئی راهکارها، روش های اکتشافی، و روش هایی برای فکر کردن در مورد مشکلاتی انجام می گیرد که دریافته ایم طی بیش از 70 سال متوالی که ما درحال انجام تحقیقات علوم اجتماعی بوده ایم، مفید می باشد. این کتاب بحث علمی نوشته ها در مورد ساخت و ساز نظریه یا فلسفه علم نیست. ما در نوشته های فراوان این موضوعات خیلی کاوش نمی کنیم. در عوض، از طریق روش های اکتشافی شناختی، فوت و فن های تجارت، و شیوه های تفکر که دریافته ایم در توسعه نظریه ها مفید باشند، سفر عملی تری در پیش می گیریم.
سازماندهی کتاب
این کتاب از چهار بخش تشکیل شده است. بخش اول مفاهیم اساسی که پس زمینه فصل های بعدی را تشکیل می دهد، ارائه می دهد. در فصل های اولیه ماهیت علم و آنچه را برای درک چیزی مورد نظر است بررسی می کنیم. مفهوم مفاهیم را بسط می دهیم و نقش مرکزی مفاهیم در نظریه ها را برجسته می نماییم. پایه ها را برای برقراری ارتباط مفاهیم در نظریه خود با دیگران و سپس توصیف آنچه که علم را از سایر راه های دانستن جدا می کند قرار می دهیم. با استفاده از این موضوع به عنوان پس زمینه، به بسط راهبردهای اصلی برای ساخت یک نظریه، موضوع بخش دوم، بر می گردیم. در فصل 4 ابتدا بر راهبردهایی برای ایجاد ایده و تحریک تفکر خلاق متمرکز می شویم. زمانی که مجموعه ای از عقاید خشن دارید، باید آنها را اصلاح کرد و برای مشاهده معیارهای یک نظریه علمی پیچیده تمرکز کرد. فصل 5 راهبردهای تفکر از طریق سازه های خود را توصیف می کند و چگونگی بسط و توسعه تعاریف مفهومی روشن و قابل ارتباط از آنها را مورد بحث قرار می دهد. ما راهبردهای متعددی برای ساخت سازه های مبهم را دقیق تر و نه بیش از حد انتزاعی ارائه می دهیم. فصل 6 بر روابط بین متغیرها تمرکز می کند و راهبردهایی برای ساخت صریح روابطی که شما بین متغیرها فرض می کنید فراهم میکند. ما چگونگی استخراج طرح های نظری بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق روابط را نشان می دهیم. قسمت سوم چارچوب های مختلف برای تولید نظریه را بررسی می کند. فصل 7 یکی از عمده ترین روش ها در ساخت و ساز نظریه در علوم اجتماعی را بررسی می کند: چارچوب تفکر سببی (علت و معلولی). این رویکرد علل و عواقب ناشی از پدیده های مختلف را به دقت شرح می دهد و هویت ارتباط های علت و معلولی را به عنوان هدف اصلی علم بررسی می کند. فصل 8 راهکارهایی برای ساخت مدل های ریاضی پدیده های مختلف را توصیف می کند. قصد ما در اینجا روشن ساختن راه های گاهی اوقات به ظاهر مرموز است که در آن ریاضیات و علوم اجتماعی وجه مشترک را نظریه پردازی می کنند. این فصل شامل مقدمه کوتاهی از نظریه هرج و مرج (آشفتگی) و نظریه فاجعه به عنوان نمونه هایی از مدل های ریاضی می باشد. فصل 9 نیروی بالقوه ای را که شبیه سازی-به طور خاص، توسعه شبیه سازی – برای ساخت و ساز نظریه دارد توصیف می کند. فصل 10 رویکردهای معلول و سببی برای ساخت و ساز نظریه، که تمایل به تکیه بر روش های کیفی برای شناسایی ساختارها و روابط که در آن بر یک نظریه تمرکز می کند را دارد بسط و گسترش می دهد. جوهر این روش ها آن است که نظریه از داده ها بوجود می آید. برخی از دانشمندان اجتماعی ممکن است استدلال کنند که این فصل متعلق به بخش قبلی است، جایی که در ابتدا ساختارها و روابطی که باید در یک نظریه باشند را شناسایی می کنیم. همانطور که در سراسر این کتاب تاکید کردیم، ساخت و ساز نظریه یک فرآیند دقیق نیست، و موردی مانند این را می توان تقریبا برای هر فصل در بخش حاضر ساخت. این کتاب عناصر تشکیل دهنده اصلی برای ساخت یک نظریه را برای شما فراهم می کند. چگونگی انتخاب شما برای ترکیب عناصرتشکیل دهنده که دستورالعمل نظری شما را شکل می دهد به تمایلات قبلی و حیطه ی مطالعه شما بستگی دارد. فصل 11، 12 چارچوب نظری را که پایه و اساس گسترده ای دارند و ممکن است در روند تولید ایده کمک کند، خلاصه می کند. این چارچوب ها شامل ماتریالیسم (ماده گرایی)، ساختارگرایی، کارکردگرایی، کنش متقابل نمادین، دیدگاههای تکاملی، پست مدرنیسم، شبکه های عصبی، نظریه سیستم ها، نظریه های مرحله، نظریه های تقویت، انسان گرایی، و مدل سازی چند سطحی هستند. در بخش پایانی راهکارهایی را برای خواندن مقالات مجله و گزارش های علمی مورد بحث قرار می دهیم تا نظریه هایی را که نویسندگان شرح می دهند و موضوع ارزیابی تجربی است روشن نماییم. همچنین در مورد راهکارهایی برای ارائه نظریه ها در انواع مختلف گزارش ها بحث می کنیم. بخش آخر را با این نتیجه خاتمه می دهیم که روند ساخت و ساز نظریه را در پرتو مطالبی که در فصل های این کتاب در درجه اول برای دانش آموزان و حرفه علاقه مند به دنبال یک کار به عنوان یک محقق در علوم اجتماعی نوشته شده است. قصد این است تا شما را با استراتژی های بتن ارائه برای ساخت و ساز بر تئوریهای موجود و ساخت نظریه خود را. نظریه پردازی در خلاء رخ نمی دهد. آن را در چارچوب از افراد به دنبال یک رخ می دهد حرفه ای در برخی از تنظیمات حرفه ای، معمولا یک محیط علمی. در آن زمان، ما توضیح است که در آن شما کار می کنند اثرات راه که در آن شما نظریه پردازی و انواع سوالات شما بخواهید. ما همچنین استراتژی برای مقابله با محدودیت های شما به عنوان یک نتیجه از این تنظیمات رو به رو مورد بحث است. قبلی پوشش دادیم، تفسیر می کند و برخی مطالب باقی مانده را که به خوبی با فصل های دیگر سازگار نیست، بررسی می کند.نظریه ها و محیط
این کتاب در درجه اول برای دانشجویان و افراد حرفه ای علاقه مند به دنبال کار به عنوان یک محقق در علوم اجتماعی نوشته شده است. قصد، ارائه راهکارهای عینی برای ساخت نظریه های موجود و ایجاد نظریه خودتان است. نظریه پردازی در خلاء رخ نمی دهد. بلکه در بافت افراد حرفه ای به دنبال یک حرفه و در محیطی کم و بیش حرفه ای، معمولا یک محیط علمی، رخ می دهد. گاه گاهی، توضیح می دهیم که چگونه محیطی که شما در آن کار می کنید بر راهی که در آن نظریه پردازی می کنید و انواع سوالاتی که می پرسید تاثیر می گذارد. همچنین در مورد راهکارهایی برای برخورد با محدودیت هایی که شما در نتیجه این محیط ها مواجه می شوید بحث می کنیم. بررسی چگونگی گسترش نظریه کاملا به طور طبیعی از بررسی تجربی درگیر در آزمایش نظریه و اثر متقابل مهم بین این دو ناشی می شود. با این وجود شامل شدن بیش از ملاحظات جزئی تجربی نه تنها اثری با اندازه ی بزرگ ایجاد می کند، بلکه آنچه را که ما به عنوان یک تمرکز لازم و ضروری در ساخت و ساز نظریه مشاهده می کنیم ضعیف می کند، موضوعی که به اعتقاد ما به طور جدی در آموزش دانشمندان علوم اجتماعی معتادوار است. به همین دلیل است که این کار شامل تصاویر تجربی کمتری از آنچه که بعضی ممکن است تمایل یا انتظار داشته باشند است. برای ما، ساخت نظریه یکی از با ارزش ترین جنبه های انجام علم – برابر با هیجان همراه با آزمایش تجربی و یافتن پشتیبانی برای نظریه است. با همه صداقت، احتمالا با تحقیقاتی که نظریه هایی را که به دلیل پاسخ متعاقب آن که " نقش های شناسایی مان را انجام دهیم " ثابت کرده ایم زیر سوال می برد تا بفهمیم که چرا در اشتباه بودیم، بیشتر گرفتار هستیم. این همواره خواستار آن است که به مشکل از یک زاویه مفهومی جدیدی نزدیک شویم. این کتاب به توصیف برخی (اما نه همه) انواع نقش های شناسایی که طی سال ها انجام داده ایم می پردازد. امیدواریم که بتوانیم به راه انداختن شما درپایین مسیر یک رویکرد غنی تر و پربارتر برای ساخت و ساز نظریه ها کمک کنیم همانطور که شما راهکارهای خودتان و مجموعه ای از نقش های شناسایی برای تفکر در مورد پدیده ها و حل مشکلات را می سازید.
سردفتران و دفتریاران ماهیت سند و مسئولیتهای سردفتران و دفتر یاران
انسانها هر یک در جامعهای چشم به جهان میگشایند که خود در پیدایش آن دخالتی نداشته و با افراد و مسائلی در اجتماع روبرو میشوند که با میل و ارادهی آزاد، آن را انتخاب نکردهاند. امّا با این همه، زندگی انسانها یکسره الزام و اجبار نیست و وجه فارق انسان و حیوان که محکوم همیشگی غرائز ذاتی است قدرت او در انتخاب و اختیار می باشد. کمال و پیشرفت و ترقّی انسانها و جامعهی بشری نیز از آزادی و اراده نشأت گرفته است. مسؤولیت نیز مستلزم آزادی است و تجاوز از حدود همین آزادی است که مسؤولیت را موضوعیّت میبخشد[1].
مسؤولیت؛ حاصل و مولود آزادی اراده انسانهاست و بنابه طبع و مقتضیّات پیشرفته و تمدنِ جوامع بشری به عنوان ضمانت اجرای حقوق فردی و تنظیم روابط اجتماعی و اقتصادی ایفای نقش میکند و با تاریخ جوامع و نیازهای اقتصادی و عاطفی مردم ارتباطی تنگاتنگ دارد. نهادها و قواعد حقوقی در هر جامعهای زادهی نیاز، مصالح، عادات، رسوم و خصائص فرهنگی است و با تأثیرپذیری از شرایط محیط و اخلاق اجتماعی و اقتضائات زمان، تحول یافته و تکامل مییابد. به واقع حقوق قواعد زندگی اجتماعی است[2]، اجتماع بشری نیز دائماً درحال تحول است و قواعد حقوقی نیز در مسیر این تحول رشد میکند و تکامل مییابد.
در عصر کنونی مسائل و مشکلات فراروی جوامع نیز پیچیدهتر و متنوعتر گردیده است. مسؤولیت انسانها حاصل اجتماعی شدن و انصراف از آزادی مطلق و بیقید و شرط جوامع اولیه است. جمع حق فردی با حق دیگران و برقراری نظم مطلوب مستلزم وضع و اجرای قواعد و مقرراتی است که مسؤولیت از اهم این مقررات میباشد.
مسؤولیت با تدبیر عقلانی براساس پایهگذاری احترام به حقوق یکدیگر و ضرر نزدن و جبران ضرر، همزاد شکلگیری زندگی اجتماعی حیات یافته است. مسؤولیت، حاصل تجاوز از حدود مورد قبول و توافق جمعی است هرچند مسؤولیت در اشکال اولیه بیشتر خصیصه مادی داشته لیکن هم اکنون قلمرو آن وسعت یافته و متوجّه تکلیف بهجبران هر نوع خسارت وارده به اشخاص است اعم از اینکه منشاء آن جرم، شبهجرم، عدم اجرای قرارداد، تأخیر و تخلف در اجرای قرارداد باشد.
[1] دکتر حسینقلی حسینی نژاد، مسوولیت مدنی، چاپ دوم، ص 9، جهاددانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی.
[2] دکتر ناصر کاتوزیان، مسوولیت مدنی و ضمان قهری، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول ص 19.
قانون مدنی (کتاب الکترونیک)
مجموعه قوانين و مقررات تنقیح شده ايثارگران (فایل الکترونیک)
پس از پایان جنگ تحمیلی در سال 1368، رسیدگی به امور آسیبدیدگان ناشی از جنگ بهعنوان یکی از مسائل مهم دولت به مفهوم عام قرار گرفت. ترویج و تحکیم فرهنگ پایداری، ايثار و جهاد در كشور و تكريم و پاسداري از حق ايثارگران اعم از شهيدان، آزادگان، جانبازان و رزمندگان و خانوادههاي آنان از رسالتهاي كلي نظام تلقي گرديد. بهواسطه تحولات گسترده اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي در طول دوران قانونگذاری كشور پس از پایان جنگ تحمیلی، نظام حقوقي ما با حجم انبوه مقررات و انباشت قوانين روبرو شد. وجود مراجع متعدد وضع قانون و مقررات، بهموازات مجلس شوراي اسلامي و آسيبهاي ناشي از عدم تعيين ارتباط بين مصوبات آنها و مجلس، بهعلاوه فقدان اصول و قواعد شكلي و ماهوي ناظر به وضع، اجرا و تفسير قانون نيز، بر تورم قوانين بهویژه در قوانين و مقررات مرتبط با ایثارگران افزوده است. اين تشتت و پراكندگي مقررات، پيامدهاي ناگواري را به بار ميآورد كه ازجمله ميتوان بهکندی روال خدمترساني، اطاله دادرسي و تزلزل تصميمات قضايي و اداري، ايجاد اختلال در روند اجراي عدالت، تفاسير ناهمگون مراجع قضايي و اداري، سردرگمي مجريان و نارضايتي ايثارگران اشاره نمود.
از اين رهگذر، به دليل نبود انسجام در قوانين و مقررات مرتبط با ايثارگران ضرورت ساماندهي قوانين و مقررات و اهميت آن براي ايثارگران، قانونگذاران و نظام قضايي آشكار ميگردد كه در اين راستا تنقيح قوانين و مقررات بهمثابه پالايش آنها، در قالب تشخيص موارد غیر معتبر و منسوخ و تفکیک آن از قوانين و مقررات لازمالاجرا، موضوعي است كه از اهميت ويژهاي برخوردار است.
" مجموعه قوانين و مقررات تنقيح شده ايثارگران " در ظلّ توجهات حضرت بقیهالله الاعظم (عج) و با بهرهگيري از پايگاه ملي اطلاعرسانی قوانين و مقررات كشور به نشاني www.dotic.ir و با استفاده از نظرات صاحبنظران در این حوزه تدوین، تنقيح و به چاپ رسید.
در این مجموعه سعی شده است با تدوین قوانین و مقررات در حوزههای مختلف ازجمله اجتماعی، بهداشتی، درمانی، بیمهای، معیشتی، اشتغال، مسکن، حقوقی، اداری، رفاهی و استخدامی زمینه دستیابی به منابع معتبر و کاربردی برای قشر معظم و معزز ایثارگران فراهم گردد.