اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی (کاملاً کاربردی)

فهرست

فهرست.............................................................................................. 3

فصل اول........................................................................................... 15

اختلال‌های یادگیری.......................................................................... 15

تعریف مفهومی................................................................................................ 17

برچسب زدن به افراد متفاوت.......................................................................... 19

عناصر سه گانه تعریف ناتوانی یادگیری.......................................................... 22

تعریف ناتوانی یادگیری:................................................................................... 23

حیطه‌های هفتگانه ناتوانی یادگیری............................................................... 24

مفهوم سازی سنجش ناتوانی یادگیری........................................................... 28

طبقه بندی دوگانه ناتوانی یادگیری................................................................ 31

معلولیت:.......................................................................................................... 33

ناتوانی یادگیری تحولی................................................................................... 35

ناتوانی یادگیری:.............................................................................................. 36

ناتوانی یادگیری تحصیلی................................................................................ 42

اولین طبقه بندی رسمی ناتوانی یادگیری...................................................... 43

نظام‌های طبقه بندی سنتی............................................................................ 45

نظام‌های طبقه بندی رسمی........................................................................... 50

فصل دوم......................................................................................... 53

ویژگی‌های دانش آموزان با اختلالات یادگیری.................................. 53

اختلالات ادراکی:............................................................................................. 54

ویژگی‌های شناختی:....................................................................................... 55

نارسایی‌های فراشناختی:................................................................................. 55

مشکلات اجتماعی و هیجانی:.......................................................................... 56

مشکلات حافظه ای: حافظه بینایی و حافظه شنوایی..................................... 57

اختلالات حرکتی:............................................................................................ 58

مشکلات توجه و بیش فعالی:.......................................................................... 58

ویژگی‌های رفتاری کودکان:............................................................................ 59

ویژگی‌های ارتباطی و زبان و گفتار کودکان:................................................... 60

مهارت‌های خودیاری:...................................................................................... 60

ویژگی خانوادگی:............................................................................................. 60

کارکردهای اجرایی:......................................................................................... 60

خودپنداره:....................................................................................................... 61

منبع کنترل:..................................................................................................... 61

خلق و خو:........................................................................................................ 61

تشخیص افتراقی.............................................................................................. 62

تفکیک و تشخیص دقیق تر............................................................................. 63

نشانه‌های ضعف در حافظه‌ی دیداری............................................................. 63

نشانه‌های ضعف در حافظه توالی دیداری........................................................ 65

نشانه‌های ضعف در تمیز و دقت دیداری......................................................... 65

نشانه‌های ضعف در تشخیص شکل از زمینه................................................... 66

ادراک نقش از زمینه........................................................................................ 66

نشانه‌های ضعف در هماهنگی دیداری حرکتی............................................... 66

نشانه‌های ضعف در هماهنگی چشم و دست.................................................. 68

نشانه‌های ضعف در حافظه شنیداری.............................................................. 68

نشانه‌های ضعف در حساسیت شنیداری......................................................... 68

نشانه‌های ضعف در توالی شنیداری................................................................. 69

نشانه‌های ضعف در زمینه رمز نویسی و پردازش ذهنی.................................. 69

نشانه‌های ضعف در دقت و تمرکز.................................................................... 69

نشانه‌های ضعف در حافظه فعال..................................................................... 70

تشخیص نقص حافظه‌ی فعال......................................................................... 71

ارزیابی نشانه ها و علائم نقص عملکرد حافظه فعال:...................................... 71

نشانه‌های ضعف در ثبات شکل....................................................................... 72

سبب شناسی................................................................................................... 73

چرا شیوع LD در پسران بیشتر است؟.............................................................. 76

علل افزایش درصد دانش آموزان LD:............................................................... 76

ویژگی‌های کلی دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری:............................... 76

پرسشنامه والدین............................................................................................. 77

نشانه‌های تشخیص زودهنگام ناتوانی‌های یادگیری احتمالی(کودکان پیش دبستانی)........................................................................................................... 111

احتمال تشخیص اختلال یادگیری در سن دبستان..................................... 115

فعالیتهای لازم در زمینه مشکلات تحولی.................................................... 121

فعالیتهای لازم در زمینه تحصیلی:............................................................... 122

فصل سوم....................................................................................... 123

اختلال در نوشتن (نارسانویسی)..................................................... 123

کنش پریشی................................................................................................. 127

اقدامات اولیه درمان نارسا نویسی................................................................. 127

شیوه نگه داشتن صحیح مداد در دست توسط دانش آموز.......................... 127

تقویت هماهنگی چشم و دست.................................................................... 131

علل مهم نارسا نویسی................................................................................... 132

درمان مشکل قرینه نویسی و وارونه نویسی................................................. 133

حافظه دیداری و شنیداری و لامسه و اختلالات نوشتن.............................. 134

روش فرنالدکلر در درمان اختلالات نوشتن.................................................. 134

مشخصه نارسانویسی:.................................................................................... 135

درمان بدخط بودن نارسا نویس:................................................................... 135

راهکارهای نوشتن برای دانش آموزان دارای اختلال نوشتاری.................... 136

مهارت دیکته نویسی..................................................................................... 136

نظریه‌های مختلف روانشناسان..................................................................... 136

درست شنیدن............................................................................................... 138

درست تشخیص دادن................................................................................... 138

درست نوشتن................................................................................................ 139

بطور کلی انواع مشکلات دیکته نویسی دانش آموزان.................................. 141

غلط‌های دیکته نویسی................................................................................. 143

مشكلات مربوط به بيان نوشتاري ( انشاء ).................................................. 144

فصل چهارم.................................................................................... 145

اختلال در خواندن (نارسا خوانی).................................................... 145

تعریف خواندن............................................................................................... 146

مشکلات کودکان دارای اختلال خواندن...................................................... 147

ویژگی‌های کودکان دارای اختلال خواندن:.................................................. 148

روش ها و رویکردهای درمانی....................................................................... 150

روش کار با دانش آموزان.............................................................................. 150

مراحل و اهداف نهایی مهارت خواندن.......................................................... 151

انواع نارساخوانی............................................................................................ 152

ویژگی‌های حرکتی کودکان نارساخوان....................................................... 152

ویژگی‌های ادراکی در کودکان نارساخوان.................................................... 153

ویژگی‌های حافظه در کودکان نارساخوان.................................................... 153

ویژگیهای عواطف و هیجان در کودکان نارساخوان...................................... 153

سبب شناسی................................................................................................. 153

عوامل توام با نارساخوانی.............................................................................. 154

روش درمانی دُمَن و دلاکاتو در درمان اختلال خواندن............................... 155

خلاصه ای از تمرین‌های درمانی دمن و دلاکاتو........................................... 156

درمان نارساخوانی به کمک رنگ ها............................................................. 157

درمان نارساخانی به کمک کامپیوتر............................................................. 158

دوازده گام مقدماتی برای درمان نارساخوانی:............................................... 161

تشخیص و تمایز راست دستی و چپ دستی:............................................... 164

فصل پنجم...................................................................................... 165

سرآغاز........................................................................................... 165

اختلالات ریاضی (حساب نارسایی).............................................................. 165

مشكلات دانش آموزان با ناتوانی در یادگیری ریاضی................................... 168

مهارت‌هایی که تحت تأثیر اختلال یادگیری ریاضی قرار می‌گیرند............. 171

ترمیم ناتوانی در ریاضیات:............................................................................ 172

رفع اشکال در مهارت‌های محاسباتی پایه:................................................... 174

رفع موانع توجه و دقت:................................................................................. 174

نکات قابل توجه به هنگام اجرای برنامه درمانی........................................... 178

نمونه ای از آموزش صحیح ریاضی................................................................ 179

برای درمان اختلال یاد گیری ریاضی چه باید کرد...................................... 183

فصل ششم..................................................................................... 205

فرایند تشخیص و آزمون در اختلالات یادگیری............................... 205

ارزیابی........................................................................................................... 206

معاینات عصب شناختی................................................................................ 212

آزمون‌های تشخیصی.................................................................................... 212

پرسشنامه نیمرخ حسی................................................................................ 213

آزمون نقاشی................................................................................................. 216

نظریه غلبه طرفی و وضعیت جانبی.............................................................. 216

استامباک....................................................................................................... 217

آزمون آندره ري............................................................................................ 218

آزمون دقت تولوز – پیرون............................................................................ 219

آزمون استروپ.............................................................................................. 219

آزمون دیداری – حرکتی بندر گشتالت....................................................... 220

آزمون بنتون.................................................................................................. 221

آزمون ويسكانسين........................................................................................ 221

آزمون مرتب کردن کارت‌های ویسکانسین.................................................. 221

آزمون ریون کودک  (ادراک و استدلال دیداری)۳۶ شکل(۳-۱۲ سال)..... 222

آزمون ریون رنگی.......................................................................................... 223

آزمون تواناییهای روانی- زبانی ایلینوی (ای.تی.پی.ا).................................. 223

آزمون رشد ادراک بینایی فراستیگ:............................................................ 226

آزمون تشخیص تفاوت شنوایی وپمن.......................................................... 227

آزمون‌های ریاضی......................................................................................... 227

آزمون‌های حساب نارسا................................................................................ 227

تمرینات مربوط به خردهآزمون‌های وکسلر4 تکمیلی: فهم کلامی............. 230

تمرینات مربوط به خرده آزمونهای وکسلر 4 تکمیلی: استدلال ادراکی...... 231

تمرینات مربوط به خرده آزمونهای وکسلر 4 تکمیلی: حافظه فعال............ 232

تمرینات مربوط به خرده آزمونهای وکسلر 4 تکمیلی: سرعت پردازش....... 233

علائم شناسایی دانشآموز اختلال یادگیری.................................................. 233

وکسلر و آسیب مغزی................................................................................... 235

نسخه پنجم هوشآزمای تهران استنفورد بینه.............................................. 235

فصل هفتم..................................................................................... 245

سه سیستم حسی اصلی................................................................ 245

سیستم وستیبولار......................................................................................... 245

سیستم لامسه............................................................................................... 246

حس عمقی.................................................................................................... 247

ارزیابی توانایی‌های حل مسئله دیداری:....................................................... 249

آزمون تشخیص راست و چپ....................................................................... 249

ارزیابی حس لامسه....................................................................................... 249

ارزیابی حس بینائی....................................................................................... 249

ارزیابی حس دهلیزی.................................................................................... 249

ارزیابی قوام  عضلانی.................................................................................... 250

ارزیابی در هماهنگی حرکت......................................................................... 250

اختلالات سیستم تعادلی بدن(وستیبولار ).................................................. 250

تاثیر درمانی تحریکات تعادلی ( وستیبولار )................................................ 251

نمونه هائی از تحریکات وستیبولار:............................................................... 253

تحریکات دهلیزی دیگر جهت تعادل........................................................... 255

توپ بزرگ نرم: (توپ فیتنس)...................................................................... 256

نمونه ای دیگر از تحریکات............................................................................ 257

انجام فعالیتهای لامسه ای جهت بهبود حس لامسه:................................... 258

حس لامسه و بساوایی................................................................................... 259

نقاط مشخص شده در خط کرتکس در درمان مشکلات حسی لامسه........ 261

نکته:............................................................................................................... 261

فعالیتهایی جهت بهبود حس عمق (حس حرکت):..................................... 261

فعالیتهایی جهت تقویت برنامه ریزی حرکت............................................... 262

روشهای اصلاح و تقویت مهارتهای ادراکی و انجام فعالیت‌های مربوط به یکپارچگی حسی:.............................................................................................. 263

ترتیب بازی‌ها بر اساس تحریک حواس........................................................ 265

فصل هشتم.................................................................................... 269

مراحل تکامل مغز، عاطفه و حرکت................................................. 269

شش تا دوازده ماهگی: دانشمند................................................................... 271

یک سالگی: مقلد........................................................................................... 272

دو سالگی: مستقل......................................................................................... 273

سه سالگی: متفکر.......................................................................................... 274

چهار سالگی: رویاپرداز.................................................................................. 275

پنج سالگی: همه کاره.................................................................................... 276

6 سالگی: قاضی............................................................................................. 276

تکامل عاطفی................................................................................................ 277

توسعه زبان.................................................................................................... 279

تعریف حرکت................................................................................................ 280

مراحل رشدی حرکتی کودکان صفر تا شش ما هگی.................................. 282

تعریف خام حرکتی....................................................................................... 284

سبب شناسی:................................................................................................ 285

علل ايجاد خام حركتي.................................................................................. 286

داشتن انتظارات نامعقول از كودك:.............................................................. 287

كودك خام حركت:....................................................................................... 288

پيشگيري از خام حركتي:............................................................................. 289

درمان خام حرکتی........................................................................................ 289

فصل نهم........................................................................................ 297

بخشهای مختلف مغز و ارتباط با اختلالات یادگیری و راه‌های درمان......................................................................................................... 297

ساقه مغز:....................................................................................................... 298

درک عملکرد مغز چگونه به ما در مواجهه با اختلال یادگیری کمک می‌کند.......................................................................................................................... 300

اصطلاحات اختصاصی عملکرد مغز.............................................................. 301

نیم کره‌های مغز............................................................................................ 301

نقش لوب فرونتال در  کارکردهای عالی....................................................... 302

لوب پس سری............................................................................................... 303

ضایعات قطعه پس سری............................................................................... 304

لوب گیجگاهی.............................................................................................. 304

ضایعات قطعه گیجگاهی............................................................................... 305

لوب آهیانه ای............................................................................................... 305

مخچه............................................................................................................ 308

بهبود ارتباط کورتکس و مخچه.................................................................... 310

هیپوکامپ..................................................................................................... 310

دستگاه لیمبیک:........................................................................................... 312

مناطق گفتاری مغز....................................................................................... 313

مرکز حرکتی تکلم........................................................................................ 314

مرکز حسی تکلم........................................................................................... 315

عملکرد نیمکره راست مغز............................................................................ 317

عملکرد نیمکره چپ مغز............................................................................... 318

پردازش اطلاعات توسط هر دو نيمكره......................................................... 319

آسیب نیمکره راست..................................................................................... 319

فصل دهم...................................................................................... 323

اختلال يادگيري غير كلامي........................................................... 323

مغز: فهم متداول........................................................................................... 325

ميزان شيوع NLD چقدر است؟...................................................................... 326

NLD و ويژگي هاي مربوط به آن................................................................... 327

شاخص هاي شناختي يا يادگيري................................................................ 328

علاقمندي به كامپيوتر.................................................................................. 332

خلاصه ای از درمان ها.................................................................................. 341

اختلال در نوشتن.......................................................................................... 344

سبب شناسی NLD........................................................................................ 350

راست دستی و چپ دستی............................................................................ 350

عملکرد نیمکره راست و چپ........................................................................ 351

تشخيص NLD................................................................................................ 351

نقایص پردازش اطلاعات............................................................................... 355

مهارت هاي سازماندهي و عملکرد اجرايي................................................... 355

نقص بينايي – فضايي و يکپارچگي حسي – حركتي.................................. 356

انواع امواج مغزي و كاركرد آنها..................................................................... 357

فصل یازدهم.................................................................................. 359

محافظت  و نگهداری از مغز (تغذیه، موسیقی، خواب، ورزش)........ 359

ورزش کردن.................................................................................................. 362

توصیه‌های کاربردی...................................................................................... 365

خواب............................................................................................................. 365

موسیقی......................................................................................................... 367

فصل دوازدهم................................................................................ 375

ادراک دیداری حرکتی................................................................... 375

چگونه توسعه مغز بر توانایی‌های فیزیکی اثر می‌گذارد؟.............................. 389

فصل سیزدهم................................................................................. 391

حافظه فعال.................................................................................... 391

حافظه فعال در کودکی................................................................................. 392

جرقه علمی مغز و حافظه فعال..................................................................... 393

محدودیت‌های حافظه فعال.......................................................................... 393

حافظه فعال و محیط..................................................................................... 396

حافظه فعال در مدرسه................................................................................. 397

سه گانه‌های آموزشی.................................................................................... 397

حافظه فعال................................................................................................... 398

محدودیت‌های حافظه فعال.......................................................................... 399

انواع حافظه فعال........................................................................................... 400

تمریناتی برای تقویت حافظه فعال............................................................... 401

فصل چهاردهم................................................................................ 405

نشانه‌های اختلال دقت و توجه در کودکان...................................... 405

اختلال دقت و توجه پس از کودکی.............................................................. 408

شش ویژگی اصلی توجه............................................................................... 409

تمرینات دقت و توجه.................................................................................... 411

تمرین شماره 2............................................................................................. 412

تمرین شماره 3............................................................................................. 412

تمرین 4........................................................................................................ 413

تمرین شماره 5: درتمامی صفحات اشکال را به سایه ها وصل کن.............. 414

فصل پانزدهم.................................................................................. 417

تشخیص شکل از زمینه.................................................................. 417

تمرین 1........................................................................................................ 418

تفاوتها و شباهتها.......................................................................................... 421

ثبات شکل:.................................................................................................... 427

فصل شانزدهم............................................................................... 433

تقویت تمیز دیداری....................................................................... 433

تمرینات پیشنهادی تقویت دقت و تمیز دیداری......................................... 434

فصل هفدهم.................................................................................. 439

حافظه دیداری............................................................................... 439

تمرين هاي تقويتي....................................................................................... 439

تمرینات دیگر جهت بهبودحافظه دیداری................................................... 440

فصل هجدهم................................................................................. 445

رمز نویسی..................................................................................... 445

نقش مهارتهای رمزگشایی در خواندن:......................................................... 445

فصل نوزدهم................................................................................... 451

بازی اعداد و تقویت حافظه عددی ریاضی....................................... 451

بازی شمارش................................................................................................. 453

فصل بیستم................................................................................... 457

هماهنگی چشم ودست.................................................................. 457

فصل بیست‌ویکم............................................................................ 463

توالی دیداری................................................................................. 463

فصل بیست و دوم.......................................................................... 469

تکمیل دیداری............................................................................... 469

فصل بیست و سوم......................................................................... 475

صفحه اعداد................................................................................... 475

فصل بیست و چهارم...................................................................... 479

تقویت ادراک و استدلال و پردازش ذهنی...................................... 479

رشد فکری در کودکی و تاثیر آن در بزرگسالی............................................ 480

راههای پرورش تفکر در کودک.................................................................... 480

فصل بیست و پنجم....................................................................... 485

مناطق امن..................................................................................... 485

منابع:............................................................................................................. 500

منابع لاتین.................................................................................................... 505