حکمت مولانا

فیه ما فیه یا گفتارها مجموعه‌ای از گفتگوها، گفتگوها، سخنرانی‌ها و تفسیرهای جلال الدین بلخی است که در غرب به مولانا معروف است. این گفتارها که به نثر نوشته شده‌اند، منعکس کننده گفت‌وگوهایی است که او با پیروان، دوستان و شاگردانش در طول زندگی خود داشته است. کتاب خرد مولوی گزیده‌ای از نقل قول‌ها از این اثر است که به‌طور خاص برای بازتاب رویکرد الهام بخش و نشاط آور مولانا به زندگی و مسائلی که در طول زندگی خود ناگزیر با آن مواجه می‌شویم انتخاب شده است. مردمی که در مجالس مولانا رفت و آمد می‌کردند، نه تنها دانشجویان صوفی و مرید (عابدان) بودند، بلکه ساکنان محلی قونیه در ترکیه کنونی نیز بودند. آنها شامل تاجرانی چون قصاب و بقال و همچنین تجار ثروتمند و قدرتمند و حتی وزیران عالی رتبه دربار سلجوقی مانند امیر معین الدین پروانه بودند.

طیف وسیعی از موضوعاتی که در مجالس صوفیانه مولانا (مجلس) مطرح می‌شد، متنوع و از نظر فکری و معنوی چالش برانگیز بود. نکات مورد توجه نه تنها تصوف و معنویت، بلکه مسائل اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، کلامی، رفتاری و روانی را نیز در بر می‌گرفت که در همه جا به‌طور یکسان بر مردم تأثیر می‌گذاشت. در گذشته مرسوم بود که دروس کارشناسی ارشد را می‌نوشتند و بعدها از آن به‌عنوان کتاب درسی استفاده می‌کردند. فیه ما فیه - که عنوان عربی آن به معنای "در آن چیزی است که در آن است" است، که دلالت بر مجموعه‌ای متفرقه از قطعات متفاوت دارد - چنین کتابی است. عده‌ای از ارادتمندان نزدیک مولانا که نزد صوفیان به «کاتبان اسرار» معروف بودند، به‌ویژه پسر بزرگترش سلطان ولد، در نوشتن مهارت داشتند. آنها با هم توانستند بیشتر هر آنچه را که مولانا به زبان می‌آورد، حتی در حالات خلسه خود در هنگام سماع نجات دهند.

با این حال، فیه ما فیه، کتابی کلاسیک با یک مقدمه و فصل‌های متوالی نیست. بلکه روایتی سیال از گفت‌وگوهایی است که در این مجالس در زمان حیات مولانا صورت گرفت و تنها پس از درگذشت او به‌صورت کتابی درآورده شد. نوشته‌ها لحنی گرم و پندآمیز دارند، اغلب آمیخته با طنز حیله­گرانه، اما همیشه با آغوش باز و صمیمانه. با این وجود، اجتناب ناپذیر است که برخی از آموزه‌ها خشن‌تر باشند، زیرا مولانا مجبور بود روش‌های آموزشی سخت زمان را بپذیرد - به‌ویژه که برخی از مشتاقان انتظار داشتند که او در هر جلسه چیز جدیدی به آنها بیاموزد.

وقتی با دقت بیشتری به درس‌های موجود در برخوردهای صمیمی شرح داده شده در فیه ما فیه نگاه می‌کنیم، درمی یابیم که در واقع، ریشه آنها قبلاً در مثنوی اثر بزرگ مولانا استوار شده بود، جایی که حکمت بیکران او در آن شکوفا می‌شود. بهترین. داستان‌های متعددی که او در اینجا نقل می‌کند - در حالی که اغلب طنزآمیز و گاهی سطحی هستند - روشن‌کننده‌ترین داستان‌ها، آن‌ها هستند که بین امر پیش پا افتاده و ماورایی مانور می‌دهند. نظرات کوتاه و اغلب تند و تیز که او مرتباً در یک داستان بلند بیان می‌کند، دقیقاً همان پاسخی است که ما به دنبال آن هستیم.

من قصد دارم این مجموعه داستان‌ها و درس‌ها و حکایات به‌عنوان دعوتی از شاگردان جدی تصوف و به‌ویژه مولوی دوستداران باشد که وارد مجلس مولانا شوند و پای او بنشینند و هر کلمه‌ای را که او بر زبان می‌آورد جذب کنند. از زندگی همانطور که سخنان استاد را می‌خوانید، اجازه دهید آنها در قلب شما نفوذ کنند، جایی که می‌توانید از او استقبال کنید و از خرد بی پایان او بهره ببرید.