کتاب های مرتبط
بلایای طبیعی یکی از رویدادهای اصلی فرایندهای طبیعی زمین هستند. پیامدهای بلایای طبیعی باعث تلفات جانی و مالی و همچنین خسارات اقتصادی می شوند. هنگامی که ما در مورد میزان شدت بلایای طبیعی صحبت میکنیم، بستگی به میزان تابآوری جمعیت آسیب دیده و توانایی بهبودی دارد. اگر جمعیت منطقهی آسیب دیده از بلایای طبیعی آسیب پذیر نباشند، این رویداد هیچ پیامد مخربی را پشت سر نخواهد گذاشت. با این حال، زمینهایی وجود دارند که به اصطلاح، مناطق آسیبپذیر هستند و نسبت به انواع خاصی از بلایای طبیعی مانند زلزله، رانش زمین و فرسایش خاک، حساس هستند. بلایای طبیعی ممکن است حملات فاجعهباری در مناطق آسیبپذیر داشته باشد و بهبودی ممکن است به سالها زمان نیاز داشته باشد[1].
در ادامه فهرست خطرات طبیعی و بلایای احتمالی ارائه شده است:
- زمین لرزه؛
- فوران آتشفشانی؛
- سونامی؛
- رانش زمین؛
- فرونشست؛
- سیلاب؛
- خشکسالی؛
- طوفان شدید؛
- گردباد؛
- برخورد سیارک؛
- افزایش ساحلی و...
تمامی این فرایندها بخشی از تاریخ زمین از شکلگیری آن تا به امروز هستند. این فرایندها تنها به این دلیل خطرناک تلقی می شوند که بر انسان تأثیر منفی میگذارند. به عبارت دیگر، اگر انسانی بر روی زمین نبود اصطلاحی به نام "بلای طبیعی" وجود نداشت و میشد آن را "رویداد طبیعی" نامید.
این خطر، مشخصه رابطهی بین انسان و فرآیندهای زمین شناسی است؛ خطر ناشی از بلایای طبیعی اجتناب ناپذیر است و نمیتوان آن را بر طرف کرد، اما در برخی موارد میتوان آن را تا حدی درک نمود که به ما این امکان را میدهد تا تأثیرات منفی آن را بر انسان کاهش دهیم. بررسی مخاطره، مستلزم ارزیابی فرآیند عملیات خطر و بررسی انرژی مورد نیاز برای فرآیند است. در نهایت میتوان اندازهگیریهای روش انتخابی درست را در نظر گرفت تا تاثیر مخاطره، کاهش پیدا کند. به طور کلی این روش "کاهش خطر" نامیده میشود [2-4].
همچنین ممکن است بلایای طبیعی تحت تأثیر انسان و نشت مواد نفتی و مواد سمی، آلودگی، خرابیهای عظیم خودروها یا قطارها و سقوط هواپیما باشد. درعین حال، انفجارهای ناشی از عملکرد انسان میتواند نمونهای در این زمینه باشد که از آنها به عنوان بلایای تکنولوژیکی تعبیر میشود. این بخش فاجعهی فناوری را در نظر نمیگیرد مگر اینکه آنها نتیجهی ثانویه یک بلای طبیعی باشند.
در حقیقت، برخی از جنبههای کلی را میتوان برای هر بلای طبیعی احتمالی منعکس کرد:
- محل احتمالی هر نوع خطر و دلایل وجودی خطر؛
- بررسی علمی فرایندهای عامل ایجاد فاجعه؛
- بررسی فراوانی خطرات برای تبدیل شدن به فاجعه؛
- ارزیابی روشها به منظور پیشبینی و کاهش هر نوع بلای طبیعی؛
بلایای طبیعی بخشی از حیات زمین را تشکیل میدهند. در واقع، آنها از نظر تبدیل زمین به یک سیارهی قابل سکونت برای انسان مفید هستند؛ بطور مثال:
- در طول تاریخ زمین، آتشفشان مسئول تولید بیشتر آب موجود در سطح زمین و تولید جو بوده است؛
- زلزله یکی از فرآیندهای مسئول تشکیل رشته کوهها است که آب را به سمت سرازیری هدایت میکند و رودها و دریاچهها را تشکیل میدهد؛
- فرایندهای فرسایشی، از جمله سیل، رانش زمین و طوفانهای باد، خاک را دوباره پر کرده و به پایداری زندگی کمک میکند.
چنین فرآیندهایی تنها زمانی خطرناک تلقی می شوند که بر انسان و فعالیتهای آنها تأثیر منفی بگذارند.
Reviews