سنجش و اندازه گیری اختلالات رفتاری و روانشناختی کودکان و نوجوانان

عزت نفس اصطلاحی در روان‌شناسی است که بازتابی از برآورد یا ارزیابی یک فرد از ارزشهای خود می‌باشد. به عبارت دیگر، عزت نفس، باور یک فرد از ارزش و اهمیت خود می‌باشد. این باور، همزمان با شناخت هویت خویشتن به وسیله‌ی کودک در وی ایجاد شده و کودک از اولین روزهایی که خویشتن را درمی‌یابد، مجموعه‌ای از ارزیابی‌ها از خود می‌کند. نتیجه این ارزیابی‌ها عزت نفس وی را شکل می‌دهند. چنین دیدگاهی به صورت همیشگی همراه وی بوده و حتی می‌تواند بر سرنوشت و آینده وی تاثیر بگذارد. ایجاد و پرورش عزت نفس در کودکان راه‌های زیادی دارد ولی یکی از موثرترین و در عین حال هیجان‌انگیزترین روشهای ساخت عزت نفس در کودکان، استفاده از مفاهیم و ابزارهای تخیلی و تصوری می‌باشد. به عبارت دیگر، استفاده صحیح از تخیلات و تصورات کودک در کنار بازی‌ها می‌تواند به وی در ایجاد و پرورش عزت نفس سالم کمک کند. کتاب حاضر یکی از بهترین نمونه‌ها در زمینه‌ی پرورش و ساخت عزت نفس در کودکان می‌باشد. نوبیسنده کتاب، خانم دبورا پلامر، یکی از افراد باسابقه در زمینه‌ی عزت نفس کودکان بوده که سالها در ابعاد نظری و عملی این زمینه فعالیت کرده است. وی با استفاده از تجربیات بسیاری که در طی این سالها به دست آورده است، کتاب حاضر را در چهار  باب تقسیم بندی نموده است. در باب اول، مفاهیم نظری مقوله ایجاد و پرورش عزت نفس سالم در کودکان مورد بررسی قرار گرفته است، به گونه‌ای که معلمان، والدین و تسهیل‌گران می‌توانند با مطالعه این باب، درک درستی از نحوه کار با کودکان در زمان تلاش برای پرورش عزت نفس ایشان به دست آورند. در این باب راهنمایی‌هایی نیز برای تسهیل‌گران نیز ارائه شده است. باب دوم، دستورالعملهایی برای فعالیت‌های عزت نفس در کودکان در هشت بخش ارائه شده است. به هر یک از این بخش‌ها یک نام جذاب داده شده است. در هر بخش، به تناسب نیاز فعالیت‌هایی برای تقویت هر یک از عناصر اساسی عزت نفس معرفی شده است. این عناصر عبارتند از خودشناسی، خودپذیری، خوداتکایی، خودبیانگری، اعتماد به نفس و خودآگاهی. باب سوم کتاب به کاربرگ‌های فعالیت اختصاص دارد. در واقع این باب، نوعی کتاب کار می‌باشد که تسهیل‌گران می‌توانند از تمرین‌های معرفی شده در آن (منطبق بر بخشهای هشت‌گانه‌ی باب دوم) برای افزایش عزت نفس سالم کودکان استفاده کنند. در نهایت، باب چهارم کتاب مربوط به کار با والدین می‌باشد. در این باب سعی شده است روشی برای آشناسازی والدین با مقوله عزت نفس در کودکان و نحوه‌ی ایجاد و پرورش آن معرفی شود. این باب که نیز به نوعی شامل مجموعه‌ای فعالیت‌های عملی می‌باشد، سعی در معرفی عناصر اساسی عزت نفس سالم کودکان به والدین دارد. این دومین ویرایش کتابی است که به عنوان یک منبع عملی برای کمک به کودکان کم سن و سال به منظور بررسی توانایی‌های تصوری خود و تقویت عزت نفسشان الزامی می‌باشد. بخش نظری، بهنگام‌سازی و توسعه ‌یافته، با این حال هم‌چنان کوتاه است و چهارچوبی برای فعالیت‌ها و پایه‌ای برای اجراکنندگانی که می‌خواهند هر یک از جنبه‌ها را به صورت عمیق‌تر بررسی کنند، فراهم می‌کند. باب دوم و سوم کتاب برای عملی کردن ایده‌ها بسط یافته‌اند. قالب اصلی این بخش‌ها تغییر نکرده‌ است ولی اضافاتی در باب دوم (دستورالعملهایی برای فعالیت‌های عزت نفس) انجام شده و تغییراتی نیز در برگه‌های فعالیت رخ داده است. فعالیت‌ها، کودک‌محور و براساس ترکیبی از رویکردهای درمانی به ویژه کارهای تصوری (فصل اول را ببینید) و روان‌شناسی سازه‌ی شخصی (به عنوان مثال کلی[1] 1991)، هستند. ساخت قابل تکثیر کتاب از طریق فتوکپی برای کودکان 7 تا 11 ساله مناسب بوده و در قالب یک دوره کامل یا منبعی برای شروع و هماهنگ شدن، در صورت نیاز، قابل استفاده است. این امر در نحوه استفاده از مواد انعطاف بوجود آورده و درمانگران، معلمان، مددکاران اجتماعی، مشاوران، پرستاران، روان‌شناسان و سایر متخصصان را قادر می‌سازد از یادداشت‌ها و فعالیت‌ها برای کار با افراد و گروه‌ها با وضعیت‌های مختلف استفاده کنند. من در کار خود از این ایده‌ها برای کار با کودکان دارای لکنت، کودکان دارای اختلال زبانی ملایم و کودکان بدون مشکل در زبان وگفتار که در مدرسه به موفقیت نرسیده یا مهارت‌های اجتماعی ضعیفی دارند، استفاده می‌کنم. هم‌چنین بسیاری از ایده‌ها را در یک قالب وفق‌یافته برای کودکان بزرگتر استفاده کرده‌ام. به جای استفاده از مفهوم جمع‌آوری گنجینه در زمان اتمام کاربرگ‌ها، آنها تشویق می‌شوند این فعالیت‌ها را در قالب گام‌هایی برای کشف و توسعه «مهارت‌های زندگی» خود ببینند. به صورت مشابه، به جای استفاده از جادو و جادوگری، ما در قالب تقویت ذهن آنها و حس کنترل و خود جهت‌دهی قابل دستیابی از طریق نحوه تفکر و تاثیر آن بر احساسات و افکار ما، صحبت می‌کنیم. قاعده‌ی کلی برای تمام سنین یکسان است: استفاده فعال از تصورات موجب درک کامل از خود و انجام خودارزشیابی‌های واقع‌گرایانه، حل مسئله‌ی خلاقانه و تعیین اهداف به صورت واقع‌گرایانه می‌شود. از زمان اولین ویرایش این کتاب که در سال 2001 منتشر شد، به منظور برگزاری کارگاه‌هایی برای طیف وسیعی از دانشجویان و متخصصان دعوت شده‌ام. گروه‌هایی با تنوع مددکاران اجتماعی درمانی، مددکاران حمایت از خانواده، معلمان، درمانگران زبان و گفتار و افسران پلیس که با شاهدهای دارای نقاط ضعف کار می‌کنند، همگی تاکید کرده‌اند که چگونه مباحث عزت نفس توسط کسانی که با کودکان کار می‌کنند مشاهده شده است. این مباحث منجر به ایجاد بخش «کار با والدین» (باب چهارم) شد. تاثیر بزرگسالان مهم به عنوان عاملی اصلی در ساخت و حفظ عزت نفس سالم در کودکان بدیهی است. ما با عزت نفس متولد نشده‌ایم. این موضوع در طی زمان توسعه یافته و ریشه‌های آن در دوران کودکی قرار داشته و استقرار آن رابطه نزدیکی با تجربیات اولیه ما دارد. از این رو باب چهارم این کتاب قالبی پیشنهادی برای دخالت دادن والدین در حمایت از عزت نفس یا کمک به کودکان در ساخت عزت نفس ارائه می‌کند که در حال حاضر به عنوان یک مشکل شناخته شده مطرح است. [1]Kelly