عادت های موفقیت

مقدمه‌ای بر درمان راه‌حل محور پزشکان و روان‌پزشکان به طور خاص در یک موقعیت منحصر به فرد و ممتاز قرار دارند که مراجعان را در گفت‌وگوهایی که قدرت شگفت انگیزی برای بهبود دارند، درگیر کنند. درمان راه‌حل محور مدلی است که مبتنی بر شایستگی[صلاحیت] فرد است و تاکید بر مشکلات و شکست‏های گذشته را به حداقل می‏رساند. و به جای آن بر نقاط قوت و موفقیت‏های مراجع تمرکز می‌کند. این روش درمان مطابق با روند روانشناسی مثبت است که بر سلامت و عملکرد مطلوب[بهینه] به جای آسیب شناسی و سبب شناسی تاکید دارد. روانشناسی مثبت مطالعه علمی ‏تجربیات مثبت، صفات فردی مثبت و موسساتی است که امکانات آن‌ها را توسعه می‌دهد. رشته‌ای است که با سلامتی و عملکرد مطلوب مرتبط است. روانشناسی مثبت‌ از مدل آسیب شناسی و علت شناسی متمركز در زمینه پزشکی متمایز است و در عوض بر منابع و نقاط قوت تمركز می‏كند. "این ساختار یکی از رویکردهای قوی است که به اصلاح اشتباه کمک می‌کند" (لی داک ورث و همکاران 2005، ص. 631). درمان راه‌حل محور بر روی ویژگی‏های مثبت و عملگرایی تمرکز دارد. رویکرد راه‌حل محور، تکنیک‌های مسئله محور آموزش داده شده در پزشکی و مخصوصا روانپزشکی را که انتظار می‏رود این تغییرات تنها از طریق درک و بررسی مشکلات صورت گیرد، از طریق ابعاد فزاینده ارائه می‌دهد. درمان راه‌حل محور مدلی مبتنی بر شایستگی است که به جای مشکلات و نقص‏های گذشته (به جای اینکه به دنبال چیزی که اشتباه است بگردد که چگونه آن را حل کند)، به مراجعان نسبت به آینده امید داده و نقاط قوت آن‌ها را هدایت می‌کند. این رویکرد به دنبال آنچه درست است و چگونگی استفاده از آن می‌باشد (برگ و میلر[1] 1992). این روش درمان اغلب طولانی تر از درمان است و به همین ترتیب مهارتی اساسی برای روانپزشک کودک به شمار می‌آید. خدمات آن در منابع بسیار کم ولی با تقاضای بالا روبرو است. درک جزئیات از نقاط قوت و منابع دارای ارزشمندی است. رویکرد راه‌حل محور، در حقیقت، در مرکز خانواده درمانی میلواکی ویسکانسین، از طریق کار استیو دی شیزر، اینسو کیم برگ و همکارانش توسعه یافت (برگ و میلر 1992؛ دی جونگ و برگ[2] 1998). از آنجایی که در مورد ارزیابی‏های راه‌حل محور بسیار زیاد نوشته شده است، تاکید این کتاب بر روی ارزیابی‏های متمرکز بر راه‌حل است. این مجموعه مهارت، ابعاد افزایشی را برای ارزیابی راه‌حل محور در مواجهه با مسائل که عمدتا در زمینه‌ی پزشکی و مخصوصا در روانپزشکی آموزش داده می‌شود، فراهم می‌کند. این کتاب به اصول اساسی درمان مبتنی بر راه‌حل، مهارت‏های اصلی و تکنیک‌های مورد نیاز برای عمل به این مدل درمان و «نحوه تبدیل شدن به یک متخصص بالینی» را آموزش خواهد داد. مردم چگونه مشکلات را حل می‌کنند و تغییرات را در زندگی خود ایجاد می‌کنند؟ اغلب پاسخ‏های مختلفی برای این سوال ظاهر می‌شود. پاسخ‏ها به شناسایی چگونگی مشکل، کشف علت اصلی، صحبت کردن در مورد آن و ایجاد یک برنامه عملیاتی در مورد آن می‌پردازد. با این حال، برای حل مشکل، در نهایت بایستی کاری انجام شود و به طور کلی بهتر است در راه متفاوتی انجام شود. در حقیقت حل مشکلات در روشی همیشگی و یکنواخت در نظر گرفته می‌شده است و به همین دلیل است که مراجعان به دنبال کمک هستند. دی شیزر یکی از پیشگامان این ایده بود. نظر او این است که اتصالی بین مشکل و راه‌حل وجود ندارد (دی شیزر و برگ[3] 1997). او این ایده را داشت که از نظر بسیاری تکان دهنده به نظر می‏رسید: "راه‌حل‏ها نباید به طور مستقیم به مسائل طرح شده مرتبط باشند" (دی شیزر 1988). مشکلات در همه‌ی زمان‏ها اتفاق نمی‏افتد و الگوهای مشکل نگری هرگز به طور مداوم در طول زمان و در راه‌حل‏های مختلف رفع نمی‏شوند. واقعیت این است که برای فرد آگاه به مشکل، پیشنهاد می‏شود که زمان یا موقعیت دیگری که مشکل وجود نداشته را با موقعیت اکنون خویش مقایسه کند. مردم مردم هستند! به طور کلی مردم کارهایشان را با دلایل خوبی از نظر خویش انجام می‏دهند و به طور معمول کارهایی که انجام می‌دهند به نظر خودشان مفید است. هنگامی‏که مراجعان به دنبال کمک هستند، معنی اش این است که یا کارهایی که انجام داده‌اند مفید نبوده یا اینکه به نظرشان کافی نیست. در این شرایط آیا چیزی تغییر کرده است؟ یا اینکه مشکلات بدتر شده است؟ یا خودشان یا افراد اطرافشان با این مشکل بسیار اذیت شده‌اند؟ وقتی مشکل حل می‌شود، درمانگر با مراجع درباره مشکلات و حل مشکلات صحبت می‌کند. درمانگر راه‌حل محور، به جای مشکلات و شکایات و مسائل، در مورد تغییراتی صحبت می‌کند که باعث ایجاد تفاوت‌هایی در مورد راه‌حل‏ها می‌شود (دی شیزر، 1985). به منظور اینکه راه حل‌ها در نظر گرفته شوند، یکی از این دو حالت باید رخ دهد: [یا این حالت برای فرد باشد که] این مشکل دیگر رخ ندهد یا اینکه مسئله‌ی مورد نظر، دیگر به عنوان یک مشکل مشاهده ‌نشود. تکنیک‌ها و تمارین راه‌حل محور به مراجعان کمک می‌کند به آگاهی بیشتری در مورد خواسته هایشان دست یابند و توسط این تمارین همچنین به کشف آنچه به طور متفاوت انجام می‌دهند و اینکه چه کاری برای برآورده‌ شدن اهدافشان می‌توانند به طور متفاوت انجام دهند، رهنمود می‌گردند. این درمانگران با توجه و تمرکز بر زمانی که مشکل وجود نداشته و درک آن توسط مراجع به عملکرد دقیق می‌پردازند و نحوه کسب موفقیت را به مراجع می‌آموزند. این دستاوردهای موفق، به نام ‏تغییرات مثبت یا استثناها نامیده می‌شود و شناسایی آن‌ها نیاز به مهارت‏ گوش دادن فعال از طرف درمانگر (دی جانگ[4] و برگ 1998) دارد. هیچ کدام از این زمان‌ها نباید فراموش شود، نادیده گرفته شود یا در نظر گرفته نشود. و با وجود اینکه ممکن است خود مراجع هم مطلع نباشد، ولی بسیاری از موفقیت‌ها از همین دقت‌ها بدست می‌آید. تشویق مراجعان برای انجام بیشتر این قبیل رفتارها در کمک به آن‌ها برای رسیدن به اهداف خود ضروری است. این کار به عنوان اصلی‌ترین اصول درمان راه‌حل محوراست. اگر راهکاری درست جواب می‌دهد، بیشتر آن را انجام دهید. اگر کار نمی‌کند، راهکار دیگری را امتحان کنید! توسعه دهندگان درمان راه‌حل محور بیشتر علاقه مند به این هستند که توجه را به آنچه که در درمان جواب می‌دهد، معطوف دارند. حال به این پرسش می‌رسیم که نحوه درمان راه‌حل محور چگونه است؟ رویکرد درمان راه حل محور به صورت استقرایی طی 30 سال جلسات درمانی با بیماران توسعه یافته است. اینسو کیم برگ و استیو دی شیزر به همراه همکاران خود صدها جلسه با بیماران را تماشا و فیلمبرداری کردند و از نزدیک و به طور دقیق مشاهده کردند که چه چیزی کار می‌کند، چه سوالاتی مفید است و چه فنون و مهارتهایی باعث ایجاد تغییر مثبت در بیماران می‌شود (دی شیزر 1988؛ دی شیزر و همکاران 1986). این مدل تحت تاثیر کارهای بسیاری دیگر از جمله میلتون اریکسون، جان واکلند، پل واتزلاویک، ریچارد فیش و کارل راجرز (دی شیزر 1988؛ دی شیزر و همکاران. 1986؛ اریکسون[5] 2009a؛ 2009b؛ راجرز[6] 1986؛ واتلویک[7] و همکاران 1990) انجام داده‌اند، می‌باشد. با استفاده از انواع مختلف مراجعان، از جمله گروه‏ها، زوج‏ها و کودکان، در مراکز توانبخشی، ادارات حفاظت از کودکان، تنظیمات بهداشت روانی جامعه، مدارس، مراکز بستری، خشونت خانگی و مراکز مواد مخدر، تروما و درمان سوء استفاده جنسی، تنظیمات پزشکی، تمرینات پزشکی و خصوصی مورد استفاده قرار گرفته است (برگ 1994؛ برگ و میلر 1992؛ دلان[8] 1991؛ فرانکلین[9] و همکاران . 2008؛ هویت[10] و برگ ؛ 1998؛ ایوسون[11] و همکاران. 2012؛ کلی و بلو استون[12] -میللر 2009؛ متکالف1998؛ نلسون[13] 2011؛ پی چات و اسموک[14] 2009؛ رودن[15] و همکاران . 2009؛ سلکمن[16] 1997؛ 2008؛ سیمون[17] 2010؛ استیث[18] و همکاران . 2011؛ توز- کلاوسکی[19] 2012؛ زیگلر و هیلر[20] 2007). بسیاری از دیگران همچنان به توسعه این مدل درمان ادامه میدهند (فرانکلین و همکاران 2008؛ فورمن[21] و اهولا 1992؛ هولیوک و گلدینگ[22] 2012؛ وسون و همکاران 2012؛ کیم[23] و همکاران 2010؛ فروش[24] 2011؛ شریر[25] و همکاران 2012؛ ترپپر[26]و همکاران 2006). درمان راه‌حل محور، تکنیک‌های عملی ارائه می‌کند که باعث تقویت همگرایی درمانی می‌شود، همچنین تشخیص و تقویت نقاط قوت، منابع و موفقیت‏های مراجعان را تقویت می‌کند. لامبرت نتیجه گرفت که تا 40 درصد پیشرفت در روان درمانگری مربوط به متغیرهای مراجع و اثرات خارج از درمان است، 30 درصد از درمان موثر به علت رابطه درمان با 15 درصد به امید (اثر پلاسبو) و 15 درصد به تکنیک مرتبط است(لامبرت[27] 2001، 2005؛ لامبرت و جو[28] 2001). توجه به این عوامل برای درمان موثر بسیار مهم است. لامبرت همچنین دریافت مراجعانی که در روان درمانی بهتر عمل می‌کنند و پیشرفت درمان را در بر می‏گیرند بر این عقیده‌اند که تغییرات انجام شده درمانی اساسا به دلیل تلاش‏های فرد بوده است (لامبرت 2005). برنز[29] (2005) پیشنهاد می‌کند که توانایی و[ظرفیت]‏های اولیه گرایش مرتبط با انسان، تایید، و حداقل حمله و سرزنش، ممکن است در مرکز مداخله روان درمانی موثر باشد. مهارت‏های ایجاد شده در تمرین درمان راه‌حل محور، این ظرفیت‏های اساسی را تسهیل می‌کند: شناسایی و تقویت عوامل مثبت مراجع، اتحاد، درمان، ارتقاء خودکارآمدی، تایید مراجع و مشارکت در عوامل بیرونی را بهبود می‌بخشد (زمینه اجتماعی مراجع). درمان راه‌حل محورمی‌تواند به عنوان یک مدل تصور شود و زمانی که به خوبی انجام شود می‌تواند با روش‏های درمان دیگر که همه در راستای ارتقای درمان، موثر است و کمکی به مراجعان برای رسیدن به اهدافشان هست، یکپارچه[ادغام] شود. همانطور که اشاره شد، درمان راه‌حل محور می‌تواند به عنوان توجه به آنچه جواب می‌دهد و انجام بیشتر آن و انجام کار به روشی متفاوت در جایی که فعالیتی جواب نداده، خلاصه شود(دی شیزر 1985). به نظر ساده می‌رسد، و در واقع مفهوم آن ساده است؛ با این حال ساده به معنی آسان نیست و استفاده از این رویکرد به خوبی می‌تواند به یادگیری زبانی جدید نسبت داده شود؛ نیاز به تمرین، مهارت و پایداری دارد. درمان راه حل محور دارای پشتیبانی تجربی قابل توجهی است و در شواهد تحقیقاتی به طور قوی استوار است (فرانکلین 2012). اصول پایه‌ای که درمان راه‌حل محور ارائه می‌دهد (فرانکلین 2012):

1. بر اساس ساخت راه‌حل است و تا حل مسئله پیش می‌رود.
2. تمرکز درمانی به جای مشکلات گذشته یا درگیری‏های فعلی، بر آینده مطلوب مراجع است،.
3. مراجعان تشویق می‏شوند که تکرار رفتارهای مفید فعلی را افزایش دهند.
4. هیچ مشکلی همیشه رخ نمی‌دهد. استثنا وجود دارد؛ زمان‏هایی وجود دارد که این مشکل می‌تواند اتفاق افتاده باشد، اما نمی‌افتد. این استثنا‏ها می‌تواند توسط مراجع و درمانگر برای راه‌حل‏های سازنده استفاده شود.
5. درمانگران به مراجعان کمک می‌کنند تا جایگزین‏هایی برای الگوهای رفتاری، شناختی و تعامل به جای الگوهای نامطلوب فعلی پیدا کنند که در داخل مجموعه مراجع قرار داشته باشد یا توسط درمانگر و مراجع ساخته شود.
6. با تفکیک ایجاد مهارت و مداخلات رفتاری این مدل فرض می‌کند که رفتارهای راه حل از قبل برای بیماران وجود دارد و با مکالمه بین درمانگر و بیمار می‌توان آنها را کشف کرد.
7. تغییرات کوچک باعث بوجود آمدن تغییرات بزرگ می‌شود.
8. راه‌حل‏های مراجع لزوما به هر گونه مشکل شناسایی شده توسط مراجع یا درمانگر مرتبط نیست.
9. مهارت‏های مکالمه مورد نیاز درمانگر برای دعوت مراجع برای ساختن راه‌حل‏ها از آنچه مورد نیاز برای تشخیص و درمان مشکلات مراجع است، متفاوت می‌باشد.

همانطور که از نام آن پیداست، درمان راه‌حل محور با تاکید بر راه‌حل‏ها تعریف می‌شود و درمانگر توجه کمتری به تعریف یا درک مفاهیم ارائه شده می‌کند. این بدین معنی است که مشکلات را به حداقل برسانیم و در واقع تمرینات راه‌حل محور، مشکلات و نشانه‏ها را کشف می‌کنند، اما روایت ایجاد شده با مراجع، توانایی‏ها، نقاط قوت و موفقیت‏های خود را بازتاب می‌دهد و بهبود می‌بخشد. در درمان سنتی با روش مسئله محور، پزشک به عنوان متخصص عمل می‌کند و قبل از شروع درمان، باید درک کامل از مشکل و علائم لازم را داشته باشد. درمان مسئله محور سنتی شامل ارزیابی و تشخیص مشکل، استفاده از اطلاعات شناخته شده در مورد مشکل تشخیص داده شده، ارزیابی نقاط قوت و منابع و سپس توسعه و اجرای یک برنامه درمان است. شناسایی مشکل و علت اصلی آن در مرکز حل مسئله قرار دارد. در مقابل، ساختن راه‌حل یک روش کاملا متفاوت برای ارزیابی و کار با مراجعان است. در این مدل، پزشک برای کمک به مراجعان توصیف دقیق اهداف خود و بهترین امید برای آینده مطلوب خود، کشف منابع حیاتی و نقاط قوت آن که قبلا موفق بوده‌اند، اما نسبت به آن هنوز آگاه نیستند می‌پردازد (فرانکلین 2012). این کتاب شما را به فرایند چالش برانگیز تبدیل شدن به یک متخصص بالینی راه‌حل محور دعوت می‌کند. چگونگی تبدیل شدن به متخصص با جستجوی سرنخهایی که توانایی‏های پنهان و منابع بالقوه را نشان می‌دهد، به جای مشکلات عمیق و آسیب شناسی پنهان، و نحوه ایجاد همکاری و تقویت گفت‌وگوهایی که باعث تقویت نقاط قوت و منابع مراجع می‌شود و کمک به مراجعان برای دستیابی به اهداف خود را می‌آموزد. متخصص تشخیصی خوب می‏داند چگونه به حقایق متفاوت نگاه کند. آن‌ها می‏دانند چگونه ذهنیت را از درهم ریختگی فرضیات واضح آزاد کنند و اطلاعات را از یک زاویه خلاقانه برای نشان دادن سرنخ‏ها و امکانات جدید (فرانکلین 2012؛ شاری و همکاران . 2012) در نظر گیرند. همانطور که پو در "Letter Purloined" به ما می‏گوید، بهترین مکان برای پنهان کردن هر چیزی، جایی است که همه می‏توانند آن را ببینند. تغییر از مکالمات مسئله محور می‌تواند بسیار دشوار باشد، یعنی بخش عمده‌ای از آموزش در مدارس پزشکی و تاکیدشان بر زمینه کشف و تشخیص مشکل متمرکز است. پزشکان اهمیت جستجو و تحلیل مشکلات را آموزش می‏دهند و به طرز ماهرانه‌ای آنچه که در زندگی مراجعان اشتباه است را مشخص می‌کنند. بحث‏های موردی با همکاران متمرکز سبب مواجهه دقیق علائم و مشکلات مراجع می‌شود. در مدرسه پزشکی، فرمولاسیون بر روی فریم استادانه تفسیر یا تشخیص تمرکز می‌کند. در هنگام یادگیری درمان راه‌حل محور، پزشکان علاقه مند به روند معکوس هستند. اگر به جای اینکه تمام این زمان و تلاش را برای درک و طبقه بندی علائم و مشکلات به کار گیرید، پزشکان بیشتر انرژی و تمرین خود را به منظور تعیین و تشخیص قدرتمندی مراجع هدایت می‌کردند (شاری و همکاران، 2012). اگر پزشکان در کشف و بررسی اختلافات که منجر به تغییر مثبت شده‌اند، ماهر شوند چه کار می‌کنند؟ چه باید بکنیم، به جای اینکه به درستی تشریح کنیم، تمرکز خود را روی کشف پتانسیل پنهان و تفاوت‏های مثبت که مراجعان در حال انجام آن هستند، متمرکز می‌کنند، اما هنوز از آن آگاه نیستند؟ اگر وقت بیشتری صرف ساختن تعریف‏ها شده بود که واقعا و به موقع بود، مراجعان الهام بخش حرکت به جلو در زندگی خود بودند؟ این اصل بازنگری است که درمان راه‌حل محوربر اساس و مبنای آن است. با افزایش مستمر هزینه‏های پزشکی و تقاضاهای ظاهرا بی پایان افزایش در زمان پزشک، ضروری است که پزشکان یاد بگیرند که چگونه مکالمات ایجاد کنند که درمان شناس، کوتاه و مقرون به صرفه باشند. پزشکان بسیاری از مهارت‏ها و مداخلات را دریافت می‌کنند که آن‌ها را به درمان می‏رسانند. بسیاری از این درمان‏ها و مداخلات هزینه زیادی دارند و به افزایش هزینه‏های پزشکی این دوره می‏انجامد: روش‏های فنی، جراحی، دارویی، اشعه ایکس، آزمایش‏های آزمایشگاهی، MRI‏ها، سی تی اسکن، ECG‏ها و EEG‏ها. تخصص در مکالمات و همکاری با مراجعان، قدرتمند، مقرون به صرفه و اغلب بسیار کم هزینه است. پزشکان در مدرسه پزشکی می‏آموزند که یک پیشینه خوب می‌تواند تا 95٪ زمان تشخیص دقیق را کاهش دهد. برای پزشکان و مخصوصا درمانگران، مکالمات ابزار اولیه‌ای است که برای ارزیابی و درمان استفاده می‌شود. به طوری که جراح نیاز به یادگیری اناتومی، بیهوشی، استفاده از یک اسکنر و تخصص فنی گسترده برای انجام جراحی موفقیت آمیز دارد، انجام درمان راه‌حل محور نیاز به مهارت فوق العاده، تخصص و تمرین دارد. جراح با چاقو مانور می‌دهد. درمانگر راه‌حل محور، زبان و سؤالاتی را که به دقت ساخته شده است، به عنوان یک استعاره و یا تشبیه از چاقو استفاده می‌کند. به عنوان یک متخصص بالینی متمرکز می‏توان یاد گرفت، به طوری که یک زبان جدید به دست می‏اید. برای دانش اموزان آموزش دیده که مراجعان را برای درمان در نظر می‏گیرند، این کار اغلب دلهره آور و پر از اضطراب است. مقالات، قرائتها و سخنرانیها اغلب بر روی نظریه تمرکز می‌کنند، اما به دانش آموزان در مورد نحوه انجام درمان کمک نمی‌کند. به ندرت دانشجویان جلسات درمانی را تماشا می‌کنند، جزئیات دقیق نحوه ساختن سؤالات و زمان‏های مفید را آموزش می‏دهند، یا به طور دقیق آموزش می‌دهند به چه چیزی توجه کنند و چه چیزی را نادیده بگیرند. این کتاب با هدف آموزش مهارت‏هایی که نیاز به تبدیل شدن به یک متخصص در استفاده از مهارت‏های مکالمه راه‌حل محوردارد، شناسایی و تقویت عوامل مثبت مراجع، ایجاد گفت‌وگوهای مبتنی بر راه‌حل بوجود آمده که به طور همزمان تقویت همگرایی درمانی و هدایت مراجعان به اهداف خود و بهترین امید به آینده دلخواهشان را آموزش می‌دهد. جداول 1-1 و 1-2 ذره بین مسئله محور و راه‌حل محور برای مشاهده کار پزشکی و بالینی را مقایسه می‌کند. جدول 1-1. درمانگر با استفاده از ذره بین مسئله محور

·       علائم را ایجاد و تقویت می‌کند تا مشکل ریشه را حل کند. ·       تشخیص بر اساس علائم و پاتولوژی انجام می‌شود. ·       تلاش برای حل مشکلات و درمان علائم صورت می‌گیرد. ·       مشکلات را دسته بندی می‌کند و تشخیص می‌دهد. ·       تشخیص دهنده‏های پیش رونده، عوامل مستعد کننده و عوامل مؤثر بر علائم و مشکلات را دارد. ·       به عنوان متخصص تشخیصی، درمان را تجویز می‌کند.

  جدول 1-2. درمانگر با استفاده از ذره بین راه‌حل محور

·       به سرنخ‏هایی که توانایی‏ها و منابع پنهان را نشان می‌دهد، گوش می‌دهد. ·       تفاوتهای مثبت و موفقیت‏های ناشناخته را شناسایی و تقویت می‌کند. ·       پرسشی که مهمترین افراد در زندگی مراجع هستند را مطرح می‌کند. ·       کمک به مراجعان در ایجاد و بیان بهترین امید برای آینده مطلوب خود را خواهد داشت. ·       چگونگی برخورد مراجع و درمان با وجود تروما، مراجعی روانی و مراجعی‌های دیگر را بررسی می‌کند.

تمرین آموزشی: بررسی موردی راه‌حل محور

بیایید مطالعه موردی زیر را بخوانیم. چالش این است که این مورد را از طریق یک لنز راه‌حل محور مورد بررسی قرار دهیم، از نزدیک به سرنخ‏هایی برای راه‌حل‏ها، نقاط قوت پنهان و منابع آن نگاه کنیم. از خواننده دعوت شده است تا در مورد سؤالات زیر فکر کند:

1. در این توضیحات چه سرنخ(مدرک/ نشانه‌ای) برای راه‌حل‏ها وجود دارد؟
2. چه سؤالاتی ممکن است برای بررسی این نقاط قوت و منابع پنهان استفاده کنید؟
3. چه تعریف‏هایی می‌توانید به این مادر بر اساس اطلاعات ارائه شده بدهید؟

امی‏ مادر چهار کودک در سن 4 تا 19 سالگی است که دو فرزند، فرزند خوانده او هستند. او برای بن، پسر 12 ساله اش آمده است. امی‏توسط یک روانپزشک کودک دیگر جهت ارزیابی اینکه آیا پسرش اختلال دوقطبی دارد یا اینکه داروهای او مناسب است، فرستاده شده [ارجاع داده شده است]. در زمان ارجاع، همه چیز در وضعیت بسیار بدی برای بن بود. مادرش نگران درمان فعلی او بود و اینکه آیا کار دیگری وجود دارد که او بتواند برای کمک به پسرش انجام دهد. بن با توجه به نارسایی توجه / اختلال بیش فعالی (ADHD) و اختلال دوقطبی تحت درمان قرار گرفته بود. او در گذشته از چند دارو استفاده کرده بود و فقط به طور موقتی موفق شده بود. این داروها شامل متیل فنیدیت (در سه فرمولاسیون: متاداده، ریتالین و کنسرت) و همچنین اریپیرپازول (Abilify)، سرترالین (Zoloft) و رییزرپیدون (Risperdal) مورد آزمایش قرار گرفتند. او در سال گذشته aripiprazole و Metadate را مصرف کرده بود. از مدرسه او را چند بار فراخوانده شد و دو یا سه بار در هفته او را تعلیق کردند. او چندین تکالیف را از دست داده بود و با وجود دریافت خدمات از طریق یک برنامه آموزش انفرادی (IEP) سه درس را افتاد [نمره قبولی نیاورد]. امی ‏اخیرا به زندگی با همسرش، که در گذشته به مواد مخدر معتاد بوده و در برابر امی ‏و فرزندانش، اعتیاد را انجام می‌داد، بازگشت. امی در گذشته ‏افسردگی و سابقه هدف سوء استفاده‏های خانگی را با چندین شریک داشت. گزارش شده که پدر بیولوژیکی بن، اختلال دوقطبی و اختلال مصرف مواد داشت و در پناهگاه زندگی می‏کرد. در نتیجه، بن به ندرت پدرش را می‌دید. مادرش سرخوردگی خود را با پیشرفت در درمان بن ابراز کرد و خواستار پاسخ‏هایی درباره رفتار "دیوانگی و غیر قابل کنترل" او شد. او توصیف این رفتارها را تا 2 ساعت ادامه داد و هر دو احساس ناراحتی و خستگی می‏کردند. در طول این قسمت، او اغلب اظهارات خود مرا بیان می‌کند که می‏خواهد خودش را بکشد و چیزهای بسیار عصبانی و خطرناک خود را به مادرش می‏گوید، و فشارهای احساسی او[مادرش] را افزایش می‌دهد. بیایید با تلاش برای شناسایی بسیاری از نقاط قوت و تعریفهایی که ممکن است براساس آنچه که در این مورد توصیف شده است، شروع کنیم.

1. امی‏دارای چهار فرزند، یک خانواده نسبتا بزرگ است. این مهارت قابل توجهی را برای والدین چنین خانواده بزرگی فراهم می‌کند، به‌ویژه برای یک خانواده متشکل از دو فرزند خوانده. چگونه این[مسائل] را مدیریت کرد؟ چه مهارت‏هایی برای مبارزه با این چالش‏ها وجود دارد؟ از این مسائل چی یاد گرفته است؟ چه مهارتهایی مفیدتر است؟ چه کسی برای او مفید بوده است؟ او فکر می‌کند در چه جنبه‏هایی والدین بن خوب عمل می‌کند؟
2. ارجاع فقط به این کودک اشاره می‌کند. شاید بچه‏های دیگر او در مدرسه یا در مکان‏های دیگر به خوبی کار کنند. ارزش این را دارد که آنچه برای بچه‏های دیگرش انجام می‏دهند و آنچه را که به آن‌ها کمک کرده است، انجام دهد. این ممکن است به تشخیص اینکه چه جنبه‏هایی از والدین بودن مفید است، کمک کند. آیا برخی از این مهارت‏ها برای بن می‌تواند مفید باشد؟
3. امی ‏سخت تلاش کرده است تا هزینه‏های بن را برای مدت طولانی پرداخت کند و مایل است که نظر دوم درمان را بیابد. او درمان بن را پیگیری می‌کرد و پرداختن به او را قطع کرده بود. چه چیزی به او کمک کرده است تا پشتکار به خرج دهد و به پسرش پول ندهد؟ او این قدرت را برای انجام این کار از کجا به دست آورد؟ این دسترسی آسان به خدمات روانپزشکی کودکان و پیگیری با تمام این قرار ملاقات‏ها آسان نیست. چگونه او این کارها را انجام داده است؟
4. بن دو یا سه بار در هفته معلق می‌شود. چگونه کنترل و مدیریت می‌کند تا در روزهای دیگر از مشکلات [دور] بماند؟ اوج هیجان و انفجار او 2 ساعت طول می‏کشد؛ چگونه در نهایت، آرامش می‌یابد؟ او گزارش می‌دهد که به صورت شفاهی مبارزه می‌کند. اگر او تهاجمی ‌شود چگونه او را متوقف سازد؟ به جای تهاجم فیزیکی چه کند؟ بن بیان می‌کند که می‏خواهد خودش را بکشد. چه چیزی او را از اقدام در این زمینه متوقف کرده است؟ دلایل او برای زندگی چیست؟ بن IEP است. این‏ها برای رسیدن به محل موردنظر دشوار است. چگونه مادرش می‌تواند از این خدمات برای بن حمایت کند؟ چه چیزی از این خدمات مفیدتر بوده است؟ او در سه موضوع شکست خورده بود. او در چه موضوعاتی قبول شده و در حال بهتر شدن است؟ چگونه او می‌تواند قادر به انجام این کار باشد؟
5. او سال گذشته Abilify و Metadate را مصرف کرده است. چطور این داروها مفید هستند؟ در مقیاس 1-10، 10 قرص جادو و 1 مفید نبودن انهاست، چقدر داروهای او مفید است؟ بن و مادرش چه کارهایی را برای عمل بهتر دارو انجام می‏دهند؟
6. با وجود اینکه پدرش در پناهگاه است، مادرش راهی برای دیدن بن پیدا می‌کند تا گاهی اوقات به دیدن پدرش برود. این باید بسیار دشوار باشد. چگونه او توانسته است این کار را انجام دهد؟
7. امی‏ از چندین سوء استفاده رفتاری از خودش نجات یافته است[دوری کرده است]. چگونه او این کارها را انجام داده است؟ از کجا این قدرت را برای انجام این کار پیدا کرده است؟ آیا کسی به او کمک کرد تا این کار را انجام دهد؟ چگونه او با این مشکلات روبرو شده است و با توجه به پیچیدگی مشکلاتش چطور موفق شده است؟ پاسخ‏های او می‌تواند میل خود را به خود و خانواده اش نشان دهد. او باید "دلیل خوبی" داشته باشد تا برگشتن به زندگی با شوهرش همراه با مشکلات او را توضیح دهد. او درباره خودش و شوهرش چه فکری می‌کند که تصمیم گرفته است او را به خانه برگرداند؟ او می‏گوید بچه‏هایش متوجه می‏شوند که اوضاع او در این زمان بهتر است.
8. امی‏ مدتهاست با ارائه دهندگان خدمات درمانی ارتباط داشته است. چه چیزی از ارائه دهندگان درمانی را مفید می‏داند؟ چه چیزی در گذشته از ارائه دهندگان درمان برایش مفید بوده است؟

بررسی پرونده در این راه می‌تواند منجر به تغییر در ادراک و نگرش در مورد کودک، مادر و پزشک شود. هنگامی‏که پرسش‌ها از این طریق پرسیده شده و مورد بررسی قرار می‏گیرند، پذیرش و همدلی را در زمینه ترویج تعامل بیشتر انجام می‌دهند و ارتباط برقرار می‌کنند. در حالی که شناسایی و تقویت عوامل مثبت مراجع برای ترویج تغییرات لازم است. کلینیک، کودک و خانواده همه این گفت‌وگوها هم تقویت می‏شوند.

فرض اصلی درمانگر راه‌حل محور

همه درمانگران، صرف نظر از رویکرد آنها، نگرش‏ها و فلسفه‏های خاصی دارند که بر درمان تاثیر می‏گذارند. هنگامی‏که درمانگران در حال صحبت با مراجعان هستند، اعتقادات، نگرش‏ها و مفروضات پزشکان درباره آنچه که آن‌ها معتقدند برای مراجعان تاثیر می‏گذارد را درنظر می‌گیرند؛ مثلا چگونه و چه چیزی را گوش می‏دهند، چه چیزی را انتخاب می‌کنند که در مورد آن‌ها بپرسند و چه چیزی را نادیده بگیرند. درمانگر راه‌حل محور فرض می‌کند که مراجعان صلاحیت دارند خود را اثبات کنند و در غیر این صورت آن‌ها منابع لازم برای یک زندگی رضایت بخش تر خواهند داشت. حفظ نگرش باور در نقاط قوت و توانایی مراجعان، مهارت حیاتی در یادگیری درمان مبتنی بر راه‌حل محور است. این باور از طریق استفاده از پرسیدن سوالات و مهارت‏های کلامی ‏و غیر کلامی ‏انتقال می‌یابد. یکی از اصول اساسی برای درمانگر راه‌حل محور، اعتقاد به صلاحیت مراجع است (برگ 2000). گفت‌وگوها و پرسش‌ها با نگرشی که بر توانایی‏ها و نقاط قوت مراجع تمرکز دارد، ایجاد می‌شود. سؤالاتی که از آن‌ها پرسیده می‌شود، با در نظر گرفتن زمان بندی آنها، جنبه‏های گفت‌وگوی تقویت شده و انتخاب‏های خاص کلامی، همه و همه تلاشی برای افزایش توانایی مراجعان است. درمانگر راه‌حل محور در هنگام گوش دادن به مراجعان برای شناسایی این ویژگی‏ها، تقویت مثبت‌ها و کشف نیروها و منابعی که هنوز کشف نشده، راه را ادامه می‌دهد. جدول 1-3 فرضیات اصلی متمرکز بر راه‌حل‏ها را فهرست می‌کند. زمانی که پزشک در حال یادگیری نحوه ادغام فرضیات اصلی راه‌حل محور در گفت‌وگو است, چندین اصول مهم هستند. تشخیص این فرضیه‏ها با صدای بلند با کودکان و والدین، حقیقت‏های قانع کننده‌ای را بیان می‌کند که به ندرت می‏شنوند و [این فرضیه‌ها از طرفی هم] بسیار قدرتمند هستند. کودکان بیشتر از والدین خود قدردانی می‌کنند، در شناسایی و کشف رابطه قدرتمند هستند و استعداد بین فرزند و والدین ارزشمند است. اظهار نظر والدین در مورد اینکه چقدر آن‌ها فرزند خود را دوست دارند، و اینکه سخت است که برای فرزندشان کار کنند، و همچنین چگونه به طور مداوم آن‌ها را از دست نمی‏دهند، با وجود تمام چالش‏ها، توانایی‏های والدین را در فرضیات اصلی برجسته می‌کند. با توجه به والدین و فرزندان، به اینکه پدر و مادر چقدر از توان بالقوه، نقاط قوت و موفقیت فرزندان، فرزند و والدین افتخار می‌کنند را تعریف می‌کند. والدین دوست دارند چیزهای خوب درباره فرزندشان را بشنوند، و بچه‏ها می‌خواهند والدینشان به آن‌ها افتخار کنند. [1] -Berg and Miller [2] -Jong and Berg [3] -De shazer and berg [4] -De Jong [5] -Ericson [6] -Rogers [7] -Watvilng [8] -Dolan [9] -Franklin [10] -Hoyt [11] -Ivson [12] -Kelly and blue-stone [13] -Nelson [14] -Pchaot and smok [15] -Roden [16] -Selekman [17] -Simon [18] -Stathe [19] -Those-klavoski [20] -Zigler and Hiller [21] -Forman [22] -Golding [23] -Kim [24] -Frosh [25] -Sherier [26] -Tripper [27] -Lambert [28] -Joe [29] -Bernz

نویسنده                                     نیرایال (با همکاری رایان هوور) مترجمین                                    سعید جوی زاده | هانیه سخایی انتشارات                                                                                 آکادمیک چاپخانه                                                                       دانشگاه خوارزمی نوبت چاپ                                                                              اول/ 1400 شمارگان             500 نسخه